Tarihi hanlar tarih oluyor
YUSUF ÇAĞIRTEKİN-ÖZEL HABER Tarihin ilk dönemlerinden beridir ticaret merkezi olan İzmir’in gözbebeğidir Kemeraltı Çarşısı. 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra git gide artan ticari faaliyetler, Kemeraltı’nın değerini arttırmış ve çarşıya dönemin zengin aileleri ve iş adamları, iş hanları inşa ederek, ticari faaliyetlerde bulunmuştur. Bazı hanlar ise eski dönemlerden kalma kültürel bir değer olmasının yanı sıra, ticaret merkezi olarak kullanılmıştır. İlk zamanlar 7-8 kata kadar ulaşabilen bu hanların bütün dükkanları tamamen doluyken, kimse kiralamak için iş hanlarında dükkan bulamadığı söylenirken, gelişen teknoloji ve ihtiyaçların çeşitlenmesi ile şimdilerde iş hanlarının yerini büyük AVM’ler, dükkanların yerini ise AVM’lerde bulunan modern mağazalar aldı. Özellikle 1960’lı yıllardan sonra yapılan iş hanları ise boş dükkanlarıyla kalakaldığı gözleniyor. Kemeraltı esnafı o eski günleri mumla ararken, Kemeraltı’nın tekrar bir düzenleme yapılarak eski günlerine dönmesini arzu ediyor. Belediyenin projeler üretmesine rağmen yeterli hassasiyeti göstermediğini düşünen esnaf, Kemeraltı gibi bir değerin dünyanın hiçbir yerinde olmadığını ve buraya sahip çıkılması gerektiğini belirtiyor. “PASAJLAR RAĞBET GÖRMÜYOR” İş hanlarının içinde bulunduğu durumu sizlere aktarmak için oluşturduğumuz bu haberimizde Kemeraltı’nın bir dönem en faal 3 iş hanının yöneticileri ile konuştuk. Çarşının eski günlerini mumla aradıklarını söyleyen Çulluoğlu İş Hanı Yöneticisi Murat Tonga, “Bu hanın bütün dükkanları doluymuş. İşler zayıflayınca en üst katlardan boşalmaya başlamış ve şimdi sadece zemin katta açık dükkanlar var ve bir de bizim gibi bir iki esnafta birinci katta kalmış. Bu kadar dükkan boş duruyor. Sadece burası değil. Kemeraltı’nda birçok iş hanı bu durumda. İzmir’de pasajlar rağbet görmüyor. Bu durum ekonomiyle alakalı. Alım gücü düştü. Şu an cadde esnafı bile kan ağlıyor ki pasajların bu hali normal. Her geçen gün daha da kötüye gidiyor. Yatırım da yapılmıyor. Yatırım yapılsa emeğinin karşılığını alabilirler mi bilmiyorum. Fakat asansörümüz olsa, lavabolarımız düzgün olsa çok iyi olur. Kemeraltı’nda yatırım yapılması gereken birçok iş hanı var” diye konuştu. “YERİMİZİ AVM’LER ALDI” İzmir’in en önemli değeri olan Kemeraltı Çarşısı’nın içinde bulunduğu durumun kötü olduğunu ifade eden Başdurak İş Hanı Yöneticisi Mehmet Erdoğan, “Başdurak İş Hanı 1972 yılında yapıldı. Adliye henüz Konak’tayken avukatların büro olarak kullanması için küçük büro tarzı dükkanlar inşa edilmiş. Adliye ve Ayakkabıcılar Sitesi taşınınca Kemeraltı’nın nüfusunun yarısı gitti. Eskiden Kemeraltı Çarşısı her yönüyle İzmir’in tek alışveriş merkeziydi fakat şu an her yerde AVM’ler, büyük alışveriş merkezleri, kasaplar, dükkanlar vs. var. Kemeraltı’nın pek bir cazibesi kalmadı ki artık pek çok insan rağbet göstermiyor ama burası bence İzmir’in hatta Ege Bölgesi’nin en önemli alışveriş merkezlerinden bir tanesidir” dedi. “KISIR DÖNGÜ OLDU” Kemeraltı Çarşısı’nın eski ihtişamını kaybetmesinin nedenlerini sıralayan Mehmet Erdoğan, “İzmir’in en önemli çarşısıdır fakat Kemeraltı’nın doğru dürüst reklamı yapılmıyor. Kemeraltı gibi tarihi değeri olan bir çarşının iyi pazarlanması gerekir. Hanların hepsi keza aynı şekilde birer tarihi değer oldu fakat gelecek insanları cezbedecek hiçbir özelliği kalmadı. Mesela en basitinden geniş bir çay ocağı, kafeteryası olsa her iş hanının bence insanlar gelip rahatça oturup, sohbetini edip alışverişini yapabilir. Fakat 50 seneyi geçen binalara tarihi doku deyip, müdahale edemiyorlar. Burası böyle bir kısır döngü oldu. Sadece iç tadilat yapılabilir. Burası belli ki böyle gidecek. Kemeraltı’nın artık tarihi değeri sayılan bu hanlar görülseydi, bilinseydi, bir şekilde alışveriş yapmak için cazip hale getirilseydi tabi ki esnaf için de ülke ekonomisi için de çok güzel olurdu. İzmir Ticaret Odası Başdurak Camii’nin altını restore ettirip, yaptırdı. Orası şu an çok güzel. Cazip oldu. İnsanlar alışveriş için girebiliyor ama bizim için aynı durum söz konusu olamıyor” şeklinde konuştu. “EN BÜYÜK SORUN OTOPARK” Kemer Plaza İş Hanı Yöneticisi Hakan Çelikyürekli, “Kemer Plaza 1995 yılında hizmete açıldı. Eski Barut Han olarak bilinir. Daha önceki haliyle de İzmir’in en eski, en köklü sinemalarından Sema Sineması ve yanında iş yerlerini barındıran binaydı. Sinemamız ve kafeteryamız faaliyetteyken dükkanlarımız tamamen doluydu fakat onlar kapandıktan sonra pek bir cazibesi kalmadı. Dükkanların boşalması uzun zamandır olan bir şey. Kafeteryanın da sonu kapalı alanda sigara içilmesinin yasaklanması ile oldu. Bu yasaktan sonra kafeteryanın işleri düştü, masraflarını da karşılamaz oldu ve kapatıp gitti. Dükkanlarda bulunan esnaflarımız ise günü kurtarmaya çalışıyor. Eskiden özellikle bayramlarda çok güzel iş olurdu. İki bayramda bir seneyi kurtarırlardı fakat uzun zamandır bayramlarda da eski işleri yapamıyorlar. Tabi bunun çok farklı sebepleri var. İzmir’e çok fazla alışveriş merkezi yapıldı. İnsanlar oralarda daha rahat alışveriş yapabiliyor. Arabaları ile gidebiliyorlar çünkü park yeri sorunu yok. Kemeraltı’nda ise en büyük sorun otoparktır. Buraya alışveriş yapmaya gelecek insanlar araçlarıyla gelemiyorlar” diye konuştu. “KEMERALTI DÜNYADA TEK” “Kemeraltı’nın yenilenmesiyle ilgili çalışmaların olduğunu sürekli duyuyoruz ve medyadan okuyoruz” diyen Hakan Çelikyürekli şunları söyledi: “Bundan 4 ay kadar önce Ahmet Ağa Konağı’nda İzmir Büyükşehir Belediyesi bir toplantı yaparak, alt yapı çalışmalarına başlanacağını bildirmişti. Öncelikle altyapıdan başlanacağı ve daha sonra oturma alanları, gölgelikler yapılacağı söylendi ama henüz bir icraat yok. 4 ayı geçti bir şey göremedik. Burada önemli olan Belediye ve Valiliğin uzlaşmasıdır. Çünkü Kemeraltı gibi bir çarşı hiçbir yerde yok. Bu kadar çok çeşitliliğin, bu kadar çok esnafın bir arada olduğu hiçbir yer yok. Devletin biraz el atması lazım diye düşünüyorum.” Öte yandan Kemeraltı’nı yeniden düzenlemek için oluşturduğu yeni projeyi geçtiğimiz günlerde kamuoyuna sunan İzmir Büyükşehir Belediyesinin ilk olarak içme suyu-atık su ve yağmur suyu hatlarının yenileneceğini açıklaması, esnafların yüzünü güldürmedi. Esnaf, Kemeraltı’nın yenilenmesinin bir başka bahara kaldığını ifade edip, altyapı çalışmalarının kendilerini olumsuz etkileyebileceğini düşünüyor.
