Kamu ve özel sektör için yıllık izin hakları
Çeşitli sebepler ile iş yerinde bulunmayan çalışanlar, izin kullanmak durumundadır. Koşulları, işleyiş şekli ve süreleri değişiklik gösteren çeşitli ücretli izin türleri bulunur. Çalışanların en temel hakları arasında yer alan yıllık izin kullanımı ile ilgili tüm detayları haberin devamında bulabilirsiniz.
Yıllık izin nedir?
Çalışanların kullandığı izinler, İş Kanunu ve Yıllık İzin Yönetmeliği kapsamında belirlenen, temelde ücretli izin ve ücretsiz izin olarak ikiye ayrılıyor. Hangi işte çalıştığı fark etmeksizin bir çalışanın, deneme süresi de dahil edilmek üzere çalışma zamanının bir yılı doldurması ile elde ettiği hak, yıllık izin olarak tanımlanır. Yıllık iznine ayrılan kişinin aylık maaşından herhangi bir ücret kesilmez. Bu izin türü ücretli sayılır. Resmi tatiller, milli bayramlar ile İş Kanunu kapsamında yer verilen tüm diğer zamanlar, kişi çalışmış olsa ya da çalışmamış olsa dahi çalışma sürecine dahil edilir. Böylelikle yıllık çalışma zamanı içerisinde yer alır. Ancak ekstra gelişen durumlar nedeniyle kişi, çalışma hayatına geçici olarak ara vermiş ise çalışmadığı gün kadar çalışarak yıllık sürecini tamamlar.
Sektöre göre yıllık izin kullanımı değişir mi?
Anayasanın 4857 sayılı İş Yasası’nda yer alan 53. maddeye göre, bir işyerinde deneme süresi dahil en az bir yıl çalışan her kişi yıllık izin hakkını elde eder. Ancak sahip olduğu nitelik gereğince, bir yıldan daha az mevsimlik olarak çalışan ya da kampanya işlerini yürüten çalışanlar için yıllık izin hükümleri uygulanmaz.
Yıllık izin süresi ne kadardır?
Kamu ve özel sektör çalışanlarının yıllık ücretli izinleri kapsamında, çalışma sürelerine göre hak ettikleri gün sayısı şu şekilde karşımıza çıkıyor:
Özel sektör çalışanları için:
Çalışma süresi 1 yıldan 5 yıla (5 yıl dahil) olan kişiler: 14 gün
Çalışma süresi 5 yıldan fazla 15 yıldan az olan kişiler: 20 gün
Çalışma süresi 15 yıl (dahil) ve daha fazla olan kişiler: 26 günden az olmayacak şekilde yıllık izinlerini kullanabilirler.
Kamuda memur olarak çalışanlar için:
Çalışma süresi 1 yıldan 10 yıla kadar olan kişiler için: 20 gün
Çalışma süresi 10 yıldan fazla olan kişiler için: 30 gün olacak şekilde izin kullanabilirler.
Zorunlu durumlarda bu sürelere, gidiş ve dönüş için maksimum 4 gün daha eklenebilir.
Bazı durumlarda ise bu süreler değişiklik gösterir. Buna göre; yer altında çalışan ve işlerini yürüten kişilerin yıllık izin süreleri, diğer kişilere göre dörder gün fazladır. 18 yaşında olan ve daha küçük yaşlarda olup çalışan kişiler ile 50 yaş ve üzeri bireylerin, en az 20 gün yıllık izin yapma hakkı bulunur. Ek olarak belirlenmiş olan yıllık izin sürelerinin, iş sözleşmeleri ile günü artırılabilir.
