İzmir’de Kültür Rotası: İzmir’de bulunan kiliseler ve katedraller

İzmir, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle ünlü bir şehir. İzmir'in tarihindeki dini çeşitliliği ve hoşgörüyü yansıtan kiliseler, önemli yapılar arasında yer almaktadır. İzmir'de yer alan kiliseler, hem Hristiyan topluluğunun ibadet yerleri olarak kullanılırken hem de tarihi ve mimari açıdan estetik bir özelliğe sahiptir. Bizde sizler için İzmir’de bulunan kiliseleri inceledik… 

AYA FOTİNİ KİLİSESİ

Frenk Caddesi’nin Mahmudiye (Yalaka) adını taşıyan bölümünde bulunan Aya Fotini Kilisesi, 1658 yılında deniz kıyısına inşa edilmiş. Ardından 1688 depreminde yıkıldıktan sonra 1690 yılında yeniden yapılmış ve metropolitik merkez olmuştur. İzmir’in en yüksek binası olarak bilinen bu kilise üzerinde çan kulesine 1892 yılında büyük bir saat eklenmiştir. Anca 1922 yılında büyük bir yangında yanarak harabeye dönmüş ve yıkılmıştır.

Alsancak 1374 Sk. No:24'de yer alan Ortodoks kilisesinin (eski Felemenk Protestan Kilisesi) aynı adı taşıması dışında bu yapıyla bir bağı yoktur.

AYA VUKLA (AZİZ VUKOLOS) KİLİSESİ

1886 yılında kendi adıyla anılan mahallede şimdi ki adıyla Kapılar semtinde, Etiler Mahallesi; 1257, 1274 ve 1281 arasındaki alanda yer alan Ortodoks Rum Kilisesi’dir. 1922 yılında yaşanan büyük İzmir yangını sırasında İzmir’de bulunan diğer Rum Kiliseleri etkilenmesine rağmen bu yangında Ayavukla Kilisesi bu yangından etkilenmedi. Daha sonra mübadele ile Rumların İzmir’den ayrılmasının ardından işlevini kaybedip boş bir durumda kaldı ancak bina 1927 yılı Şubat ayında İzmir Arkeoloji Müzesi olarak düzenleniyor ve 1951 yılında Kültürpark’taki müze binası açılıncaya kadar sürdü. Belli bir süre depo olarak kullanılmasının ardından bir dönem İzmir Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü’ne tahsis edilmiştir. İlerleyen zamanlarda kilisenin müştemilat binası ‘İzmir Basın Müzesi’ olarak hizmete sunuldu.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC) ve Ege Üniversitesi (EÜ) iş birliğiyle şehre kazandırılan Basın Müzesi’nde basın tarihi açısından önem taşıyan olay ve isimlere ilişkin anılar canlandırılıyor. Sergilenenler arasında gazeteci Metin Göktepe'nin kazağı, Uğur Mumcu'nun ilk bilgisayarı ve Abdi İpekçi'nin daktilosu da yer alıyor. Kilise kültür ve sanat etkinliklerinde kullanılmaktadır.

Etiler, 1281. Sk. 11 A, 35240 Konak/İzmir

NOTRE DAME LOURDES KATOLİK KİLİSESİ

Konak ilçesine bağlı Göztepe semtinde 81. Sokak’ta yer alan kilise yapısal olarak özelliklerini koruyor ve bulunduğu sokağa halk arasında hala ‘Kilise Sokağı’ denilerek anılıyor.

Göztepe, 81. Sk. No:10, 35290 Konak/İzmir

SAİNT ANTOİNE KATOLİK KİLİSESİ

Karşıyaka’da Bayraklı Fuat Edip Baksı Mahallesi’nde 1610, 1611 ve 1641 sokakları arasında bulunan bir Katolik Kilisesi’dir. Papa Yardımcısı’nın katıldığı bir tören ile 1902 yılında açılmıştır ve bundan sonraki dönemlerde kilise yanındaki manastır, altı sınıflı bir İtalyan okulu yapılmış ayrıca kilisenin yanına da günümüzde olmayan bir mezarlık eklenmiştir. Dikdörtgen planlı kesme taştan ve tuğladan yapılan kilise, üç bölümlü apsidi dışarıya doğru çıkıntılı olup üzeri kırma çatı ile örtülüdür. Kilisenin çan kulelerinden biri deprem sırasında yıkılmış ve günümüzde yalnızca ana mekâna bitişik olan kesme taştan kulesi kalabilmiştir. 1966 yılında kilise depremden hasar görmüş ve 1990 yılında yanındaki manastır ile birlikte onarılmış günümüze iyi bir durumda olmuştur.

1610 Sok. No:5 Bayraklı / İZMİR

SAİNT HELEN KATOLİK KİLİSESİ

Bir dönem ‘Kordelya’ olarak bilinen Karşıyaka’da bulunan St. Helen Kilisesi, Karşıyaka’nın ilk Katolik Kilisesi’dir. Don Alfonso Vallery adlı papaza bağlı olan Katolik cemaatine tahsis edilen arsaya, Kont Nikolai Alliotti’nin desteğiyle yapılan yapı 1904 yılında tamamlanmıştır. Yapım sırasında Karşıyaka’da yaşayan Müslümanların da bağışta bulundukları bilinen kilisenin planını çizen ve yapı işini idare eden mimar, Konak Saat Kulesi'nin ve St. Polycarp Kilisesi'nin ünlü kemerini çizen Raymond Pere’dir. 1968 yılında kilisenin iç mimarisi yenilenmiş bu yapılırken de özellikle tarihi dokunun korunmasına dikkat edilmiştir. Kilisenin bulunduğu sokak ‘Kilise Sokak’ olarak anılmaktadır.

1729 Sokak No.53 Karşıyaka / İZMİR

SAİNT JEAN KATEDRALİ

Yapımına 1862 yılında başlanan Saint Jean Katedrali 1874 yılında açılmıştır. Esas altar Papa 9. Pion’un armağanı olan kilise 1863’te Padişah Sultan Abdülaziz’in Katolik Kilisesi’nin inşaatında kullanılmak üzere büyük miktarda altın verdiği biliniyor. Günümüzde halen daha Protestan, Katolik ve Amerikan cemaatler tarafından kullanılıyor. Türk Amerikan Derneği’nin yakınındadır.

Alsancak semtinde Şehit Nevres Bulvarı, No. 29

SAİNT JOHN BAPTİST KİLİSESİ

Buca’da bulunan Protestan Kilisesidir. Kilise 1834 yılında Protestan Anglikan Kilisesi olarak hizmete açılmıştır. Küçük köy kilisesi olarak yapılan kilise, 1865’te Osmanlı Padişahı Abdülaziz Han’ın fermanıyla kilise binası yenilendi.1961 yılında Türk Protestan cemaatinin ibadet ihtiyacı karşılanmış ve bu tarihten sonra kilise müştemilatını belediyeye devredilmiştir. Buca belediyesi 2001 yılına kadar kilise binasını kültür merkezi olarak kullanmıştır. Türk Protestan cemaati ibadet ihtiyacı için resmi makamlardan aldığı izinle 2001 yılında Buca Belediyesi ile yaptığı protokolde bina asli görevine geri dönmüştür.

81 Sokak No.23 BUCA/İZMİR

SAİNT JOHN DOM KATEDRALİ

Günümüzde halen kilise olarak kullanılan Katolik Kilisesi Buca’da 1922 yılından önce Hristiyan ahali tarafından kullanılan beş kilise ve bunlar tarafından işletilen okullar mevcuttu.

SAİNT JOHN AVENGELİST KİLİSESİ

Alsancakta bulunan, Anglikan Kilisesi 7 Nisan 1902 tarihinde açılmıştır.

Alsancak semti, Mahmut Esat Bozkurt Caddesi, No 49

SAİNT MARY MAGDELENA ANGLİCAN EPİSCİGAL KİLİSESİ

Bornova’da bulunan Anglikan Kilisesi, 17. Yüzyılın ilk çeyreği sonunda Levant şirketinin kuruluşu ile aynı tarihte temeli atılan Büyük Anglikan Kilisesi’ne bağlı üç katlı kiliseden bir tanesidir. Türkiye'de yerleşen için ilk Whittall olan Charlton Whittall tarafından Bornova’da yaşayan Anglikan Topluluğu için 1857 yılında inşa edilmiştir. Bu kilise Bornova'da yaşayan büyük Anglikan topluluğu için tek ibadet yeridir.

SANTA MARİA KİLİSESİ (BORNOVA)

Bornova’da bulunan Katolik Kilisesi, 1797 yılında Fransisken Mezhebi mensupları tarafından Bizans tarzında inşa edilmiştir ve 1832 yılında küçük bir restorasyon geçirmiştir.

Bornova ilçesi, Erzene Mahallesi, 80 Sokak no.5

SANTA MARİA KATOLİK KİLİSESİ

Pasaport bölgesinde yer alan kilise, Meryem Ana’ya ithaf edilmiş olup 1689 yılında ibadete açılmıştır. 1889 yılında harap olan yapı, 1890 yılında yeniden inşa edildi. Yapının dış cepheleri oldukça yalın olmasına karşın, doğudaki ana giriş cephesi özenli bir işçiliğe sahip.

Erzene, Kars Okulu Sok. No:5, 35040 Bornova/İzmir

SAİNT POLYCARPE KİLİSESİ

İzmir’in en eski yapılarından biri olan kilise, 69-155 yılları arasında yaşamış Aziz Yuhanna’nın ilk öğrencilerinden olan ve sonradan Aziz ilan edilmiş olan İzmir Piskoposu St. Polikarp’a ithaf edilmiştir.

Kilise günümüzde onarılmış haliyle; doğu- batı doğrultusunda üç nefli, bema kesimi kubbeli, dikdörtgen şeklinde bir bazilikadır. Batı cephesinin güney ucunda yükselen bir çan kulesi bulunmaktadır.

Akdeniz, Necati Bey Blv. no:2/A, 35210 Konak/İzmir

NOTRE DAME DE ST. HOLY ROSARY KİLİSESİ

Alsancak’ta bulunan Katolik Kilisesi’dir.1850 tarihinde yapılan ilk yapı 1904 yılında yıkılarak şu an ki haliyle yeniden inşa edilmiştir.

1481 Sokak No.8 Alsancak/İzmir

BU İÇERİK DE DİKKATİNİZİ ÇEKEBİLİR: İzmir’de Müzekart ile gidebileceğiniz müze ve ören yerleri