Her yaşta görülebiliyor! Kardashian’ın oğlu da yakalandı

Kim Kardashian, oğullarından birinin vitiligo rahatsızlığına sahip olduğunu açıkladı. Vitiligo, deride pigment kaybına bağlı olarak açık renkli lekelerin oluştuğu bir cilt hastalığı olarak biliniyor. Peki, Vitiligo hastalığı nedir? Kimlerde olur? Vitiligo hastalığının belirtileri nelerdir? İşte detaylar...

Vitiligo, deride pigment kaybına bağlı olarak açık renkli lekelerin oluştuğu bir cilt hastalığıdır. Sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, halk arasında ala veya alaca hastalığı olarak bilinen bu rahatsızlık, her yaş grubunda görülebilmesine rağmen genellikle 20 yaşından önce belirtiler gösterir. Vitiligo, her 100 kişiden 1 veya 2'sinde rastlanabilecek yaygın bir hastalıktır. Bulaşıcı olmayan bu hastalık, sadece cilt görünümünü etkiler ve fizyolojik bir sorun oluşturmaz. Lekelerin boyutları kişiden kişiye değişir ve tedavi sürecinde derinin eski rengini geri kazandırmaya yönelik çeşitli yöntemler uygulanır.

Vitiligo nedir?

İnsan vücudunda melanosit adı verilen hücreler, cildin rengini sağlayan pigmentlerin üretiminden sorumludur. Bu hücreler herhangi bir sebepten zarar gördüğünde, pigment üretimi bozulur ve vitiligo hastalığı ortaya çıkar. Pigment eksikliği nedeniyle deride çeşitli boyutlarda beyaz lekeler oluşur. Vitiligo türüne bağlı olarak lekelerin oluştuğu bölgeler ve yayılma eğilimleri kişiden kişiye değişir. Bazı türlerde sadece vücudun belirli bir bölgesi etkilenirken, diğerlerinde lekeler vücudun geneline yayılabilir. Deride istenmeyen bir görüntü oluşturduğundan hastaların psikolojik olarak da etkilenmesine yol açabilir. Bu yüzden, vitiligo belirtileri fark edildiği anda tedavi sürecine başlamak önemlidir.

Vitiligo hastalığı nedir? Kimlerde olur?

Vitiligo, çocukluktan yetişkinliğe kadar her yaş grubunda görülebilen bir cilt hastalığıdır. Genellikle güneş ışığına maruz kalan bölgelerde, örneğin eller, kollar, yüz, boyun ve bacaklarda, beyaz lekeler olarak kendini gösterir. Güneşle doğrudan temas eden bu bölgelerde vitiligo belirtilerinin ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Ayrıca, bazı bireylerde genital bölgede de lekeler gelişebilir. Derinin renk yapısına bağlı olarak, vitiligo kadınlarda erkeklere kıyasla daha belirgin olabilir ve esmer tenli kişilerde lekeler daha net görülebilir. Vitiligo'nun en yaygın belirtisi, deride ani şekilde beyaz bir alanın oluşmasıdır. Küçük beyaz lekeler zamanla büyüyebilir ve geniş bir alanı kaplayacak boyutlara ulaşabilir. Vitiligo, iç organlarla ilgili bir hastalık olmayıp sadece derideki pigment hücrelerinin etkilenmesiyle ortaya çıkar ve derideki beyaz lekeler dışında başka bir belirti göstermez.

Vitiligo hastalığının belirtileri nelerdir?

Vitiligo’nun kesin nedenleri tam olarak belirlenememekle birlikte, hastalığın riskini artıran bazı faktörler bulunmaktadır. Çoğu durumda, bu faktörlerin birden fazlasının birleşimi hastalığın gelişimine neden olabilir. En önemli etkenlerden biri otoimmün mekanizmadır. Otoimmün mekanizma, bağışıklık sisteminin kendi hücrelerini yabancı olarak algılayıp onlara karşı bir savunma geliştirmesi ve sonuç olarak bu hücreleri yok etmesi şeklinde tanımlanabilir. Melanositlere karşı oluşan otoimmün yanıt, bu hücrelerin zarar görmesine ve pigment üretiminin bozulmasına neden olabilir, bu da vitiligo’nun ortaya çıkmasına yol açabilir. Bunun dışında, vitiligo’nun gelişiminde etkili olduğu düşünülen diğer faktörler şunlardır:

Kansızlık (anemi)
Diyabet hastalığı
Sedef hastalığı
Otoimmün tiroid hastalıkları (guatr)
Stres
Ateşli hastalıklar
Güneş yanıkları
Ağır travmalar

Vitiligo'nun gelişiminde önemli bir rol oynayan faktörlerden biri genetik yatkınlıktır. Araştırmalar, vitiligo hastalarının yaklaşık yüzde 30'unun ailesinde bu hastalığa sahip bir birey bulunduğunu göstermektedir. Ayrıca, Fas ve Yemen gibi bölgelerde yaşayan koyu tenli bireylerde vitiligo riski diğer gruplara göre daha yüksek bulunmuştur. Tedavi sürecinde başarı oranını artırmak ve leke oluşumunu en aza indirmek için erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.

Vitiligo hastalığına nasıl teşhis konur?

Vitiligo tanısı, genellikle bir dermatolog tarafından yapılan fiziksel muayene sırasında beyaz lekelerin gözlemlenmesiyle konulabilir. Ancak teşhisin kesinleştirilmesi için Wood ışığı adı verilen özel bir ışık kullanılarak yapılan inceleme gereklidir. Wood ışığı altında, lekelerin görünürlüğü artar ve normal ışık altında fark edilmeyen deri değişiklikleri ile küçük beyaz lekeler daha kolay tespit edilebilir. Klinik muayene ve Wood ışığı incelemesi genellikle vitiligo tanısının konulmasında yeterli olur. Ancak, bazı durumlarda doktorlar deri biyopsisi veya patolojik inceleme gibi ek tanı testlerine başvurabilir. Otoimmün kökenli olup olmadığını araştırmak için çeşitli kan testleri de yapılabilir. Teşhis koyulan bireylerin, tedavi sürecinde doktorlarının önerilerine dikkatle uymaları ve tedavi gereksinimlerini eksiksiz yerine getirmeleri önemlidir.

Vitiligo hastalığı nasıl tedavi edilir?

Vitiligo tedavisinin temel amacı, cilt renginin eski haline dönmesini sağlamaktır. Tedavi sürecinde, hastalığın oluşumuna neden olan faktörlerin araştırılması ve bu etkenlerin ortadan kaldırılması ya da hafifletilmesi hedeflenir. Eğer vitiligo otoimmün bir mekanizma nedeniyle gelişmişse, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılabilir. Her durumda, doktor tarafından uygun görüldüğünde, melanositlerin uyarılmasını amaçlayan ışık tedavileri uygulanabilir. Bu tedavi yöntemleri arasında fototerapi ve excimer lazer tedavisi bulunur. Bu ışık tedavileri, melanositlerin melanin adlı pigment üretimini destekleyerek mevcut lekelerin giderilmesine ve yeni lekelerin oluşumunun engellenmesine yardımcı olur. Ayrıca, oksidan stresin azaltılması amacıyla antioksidan takviyeleri de vitiligo hastalarına önerilebilir.

Vitiligo tedavisinde çeşitli kremler kullanılabilir. Takrolimus ve pimekrolimus içeren ya da kortizon bazlı kremler, lekelerin azaltılması ve yeni lekelerin oluşumunun engellenmesi için uygulanabilir. Ancak, bu kremler uzun süreli kullanımlarda deride yapısal değişikliklere ve sorunlara yol açabileceğinden, yalnızca doktor gözetiminde kullanılmalıdır. Beyaz lekelerin tüm vücuda yayıldığı veya leke boyutlarının büyük olduğu durumlarda, depigmentasyon tedavisi tercih edilebilir. Bu yöntemde, tüm deri yüzeyindeki pigmentler yok edilerek vücudun tamamının beyaz renkte eşitlenmesi sağlanır. Monobenzileter adlı kimyasal kullanılarak yapılan bu tedavi, kalıcı pigment kaybına yol açar ve yaklaşık bir yıl sürebilir. Vitiligo hastaları, güneşin leke oluşumunu hızlandırıcı etkisi ve beyaz lekelerin güneşte yanma riskini göz önünde bulundurarak yüksek koruma faktörlü güneş kremi kullanmalıdır. Güneş kremi, doktor tarafından önerilen markalardan seçilmeli ve sadece güneşlenme veya denize girme sırasında değil, açık havada geçirilen tüm zamanlarda düzenli olarak uygulanmalıdır.

Vitiligo, ciltte istenmeyen değişikliklere yol açarak hastalarda mutsuzluk, öz güven kaybı, depresyon ve stres gibi psikolojik sorunlara neden olabilir. Bu yüzden, vitiligo hastalarının sadece fiziksel sağlıkları değil, aynı zamanda psikolojik durumları da dikkate alınmalıdır. Psikolojik sorunların tespit edilmesi durumunda, hastalığın tedavisine ek olarak psikolojik destek sağlanmalıdır. Eğer vitiligo ile karşı karşıyaysanız, bir dermatologdan yardım alarak tedavi sürecine başlayabilir ve doktorunuzun önerilerine dikkat ederek hastalığın etkilerini büyük ölçüde azaltabilirsiniz.