Okul başarısını etkileyen görünmez engel: Özgül öğrenme güçlüğü

Bazı çocuklar zeka seviyelerinden bağımsız olarak, okuma, yazma veya sayısal konularda yaşıtlarının gösterdiği becerilerin çok daha altında beceriler gösteriyor olabilir. Bu alanların tamamında veya yalnızca bir tanesinde öğrenme güçlüğü çektiği durumların meydana gelmesi, özgül öğrenme güçlüğü ile ifade edilir. Bu yazımızda özgül öğrenme güçlüğü konusunun detaylarına değineceğiz.

ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NEDİR?

Özgül öğrenme güçlüğü, bir bireyin zeka düzeyinde bir problem olmaksızın, belirli öğrenme alanlarında (okuma, yazma, matematik gibi) zorluk yaşadığı bir nöro-gelişimsel bozukluk olarak açıklanabilir. Bu durum, bireyin öğrenme sürecinde diğer akranlarına göre geride kalmasına yol açabilir ve genellikle çocukluk döneminde kendisini gösterir. Zeka geriliği, görme veya işitme problemleri ya da çevresel faktörlerle ilişkili olmayıp aksine, belirli bir öğrenme alanına özgü güçlüklerle sınırlı olan bu durum, psikolojik bir bozukluk değildir.

ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ BELİRTİLERİ

Özgül öğrenme güçlüğü belirtileri güçlüğün türüne göre değişmekle birlikte, yaygın belirtilerinden bazılarını sıralayacak olursak:

Okuma Güçlüğü (Disleksi): Disleksi sahibi kişilerde, harfleri karıştırma, okuma hızının düşük olması, okurken sık sık duraksama ve okuduğunu anlama güçlüğü belirtileri gözlemlenir.

Yazma Güçlüğü (Disgrafi): Disgrafi sahibi olan kişiler, harf veya rakamları karışık yazma, kelimeleri yanlış heceleme, düzgün bir şekilde yazmakta zorlanma gibi belirtiler gösterir.

Matematik Güçlüğü (Diskalkuli): Diskalkuli’de ise sayıları anlama ve işlemleri yapmada zorlanma, temel matematiksel kavramları öğrenmede güçlük ve işlemleri yaparken sık sık hata yapma gibi belirtiler kendisini gösterir.

Motor Koordinasyon Güçlüğü (Dispraksi): Dispraksisi olan kişiler, kalem tutma, düğme ilikleme gibi ince motor becerilerde zorluk yaşarlar.

ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Özgül öğrenme güçlüğü çoğunlukla okul öncesi dönemde fark edilir, fakat tanı koyulması için çocukların okul çağını beklemek gerekli olabilir. Öğretmenler tarafından fark edilmesi daha mümkün olan bu bozukluk türünde öğretmen veya ebeveynlerin dikkat etmesi gereken erken belirtiler arasında harfleri, sayıları öğrenme zorluğu, yavaş gelişen dil becerileri ve el göz koordinasyonu gibi becerilerde yaşanan sorunlar yer alır. Meydana gelen bu güçlük, genetik ve çevresel faktörlerin bir etkileşimi olarak kendisini gösterebilir. Ailede benzer öğrenme güçlüğü olan bireylerin olması bir risk faktörü olarak görülebilir.

ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ TEDAVİSİ

Özgül öğrenme güçlüğünün tedavisinde multidisipliner diye ifade edilen, birden fazla disiplin ile desteklenen bir tedavi yöntemi uygulanır. Bu tedavi, eğitimsel ve davranışsal destekleri içerisinde barındırır. Tedavi yöntemlerine göz atacak olursak…

Çocuğun güçlü yönlerine odaklanan, bireysel eğitim programları olarak bilinen ‘Özel Eğitim ve Destekleyici Eğitim Programları’ özgül öğrenme güçlüğü bozukluğu tedavisinde uygulanan yöntemler arasında yer alır. Bunun yanı sıra davranışsal terapi ve bilişsel davranışçı terapi de motivasyonu artırmak ve özgüveni geliştirmek için uygulanan yöntemler arasında bulunur. Bu süreçte özgül öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların ebeveynlerinin gerekli eğitimi alarak çocuklarına en iyi nasıl destek olabileceklerini öğrenmeleri tedaviye katkı sağlayabilir. Disleksi veya disgrafi gibi türlerde ise, işitsel öğrenme yöntemleri gibi alternatif yollarla öğrenme süreçleri desteklenebilir.