Plan ya da Spontane sözcüğü dilimize Fransızcadan geçen, çok kullanılan bir sözcük...

Spontane yaşıyorum, zamanı spontane kullanıyorum, spontane gelişti, spontane davranıyor gibi sözlerle kendilerini ifade ederken ben düzensizim, yarına, geleceğe ait planım yok demez hiç kimse.

İnsanların yemesi, içmesi, giyinmesi, tasarruf yapıp yapmaması kısaca yaşam tarzı kendisini ilgilendirir ve kendi belirler. Ona karışmak o insanın kişisel özgürlük alanına karışmaktır. Planlı, plansız, spontane, her ne şekilde yaşarlarsa yaşasınlar o tarz onları ilgilendirir.

Plan, belirlenen bir amaç için geçmişteki ya da eldeki verilerden yararlanılarak geleceğe yönelik alınacak kararlara temel oluşturur. Verilere dayanarak yapılan planlar ne kadar kusursuz olursa sonca gitmek, başarılı olmak da o kadar güçlü olur.

Planlamanın önemi, tahminle ilişkili. Tahmin geleceğin nasıl olacağını tahmin etmeyi amaçlar, planlama geleceğin nasıl olacağını hayal eder.

Plan yaşamın her alanında var. Birey olarak yaşadığımız koşulları değerlendirerek günlük, aylık, ekonomik, sosyal planlar yaparız.

Kurumlar, devletler; uluslararası ilişkilerde, sosyal, ekonomik, teknolojik alan için planlar yapar. Planların başarısı o kurumun büyümesine, o devletin sosyal, ekonomik, teknolojik alanda güçlenmesine, yurttaşların milli gelirden daha fazla faydalanmasına, refah seviyesinin artmasına neden olur.

Bir zamanlar Devlet Planlama teşkilatı vardı. Bu teşkilatın amacı geleceğe, devletin ekonomik, sosyal, kültürel amaçlarının belirlenmesinde hükûmete danışmanlık yapmasıydı. Belirlenen amaçları gerçekleştirmek için yıllık, beş yıllık kalkınma planları hazırlardı. 1960 da kurulan bu teşkilat 2011 yılında Kalkınma Bakanlığı olarak yeniden düzenlendi. 2018 yılında Kalkınma Bakanlığı ile Maliye Bakanlığının Bütçe ve Mali Kontrol Müdürlüğü birleştirilerek Cumhurbaşkanlığı bünyesinde Strateji ve Bütçe Başkanlığı oluşturuldu.

Plan yapan kurumaların yöneticileri, görevliler alanında uzman, liyakat sahibi olmalılar ki kusursuz, kusursuzluğa yakın planlar yapabilsinler. Yapılan planların sonuca ulaşıp ulaşılmadığı sorgulanmalı, araştırılmalı, nedenleri üzerinde gerekli analizler yapılarak bir sonraki planlar için neden olan sorunlar ortadan kaldırılmalı, ya da o planlar sil baştan yeniden düzenlenmeli. Kurum, kuruluş istenilen ölçekte gelişip büyüyemiyorsa, devletler çağdaşlığı yakalayamıyorsa ya da çağdaş devletleri yakalayıp geçemiyorsa planlarını revize etmek zorunda.

Her ülkenin beş, on, yirmi, eli, yüz yıllık planları olmalı, olduğunu düşünüyorum. Planlar yapılırken günü kurtaran, kişisel çıkarlardan uzak durulmalı, bir ulusun geleceği göz önüne alınarak ona göre, stratejik, sosyal, ekonomik, teknolojik planlar yapılmalı.

Bir ülkede yaşayan yurttaşlar milli gelirden yeterince pay almıyorsa, refah seviyesi yükselmiyorsa geleceğe dönük kalkınma planların olmadığından ya da olan planların revize edilmediğindendir. En kötü plan plansızlıktan iyidir.