Muhaliflerin 4 yıl aradan sonra tekrar alana çıkması ve bu kadar rahat ilerlemesi karşısında savaşacak Suriye askeri gücü olmaması, rejimin içi boş bir yönetim olduğunu bize gösterdi. İran ve Rusya’nın zoruyla ayakta kalınması sağlanan bir yönetim varmış meğer. Esad’ın barış masasına oturmaması da kendisinin sonunu hazırladı sanki. Ülkeyi terk etmek zorunda kaldığı iddia ediliyor. “Ülkemdeyim” diye açıklama yaptı, ancak önceki gün muhalifler Esad’ın konutuna girdiklerini belirterek içeriden görüntüler yayınladı. Esad ülkesinde mi gitti mi bu tam bilinmiyor. Ancak zor durumda olduğu anlaşılıyor. Böyle giderse mülteci durumuna düşmediyse de düşecek. Bu ilerleyiş ve harekat karşısında duracak Esad’ın gücü kalmadı.
Suriye’deki son durum Rusya, İran ve Suriye’nin stratejik hatasının sonucu. Esad ülke içini ihmal etti. Son dönemlerde Arap ligine geri dönmesi, Avrupa ülkeleriyle temas ve benzeri görüşmeler onu ülkenin gerçekliğinden uzaklaştırdı. Yani bu durum ona güçlü olduğunu hissettirdi. Hayali bir güç olduğu bu durumla anlaşılmış oldu. İsrail de Suriye’nin bu durumunda boşa düştü sanki. MOSSAD oradaki gelişmeleri kestiremedi istihbaratta zayıf kaldı. Suriyeli muhaliflerin gücünü oradaki bütün aktörler küçümsedi. Esad bütün ısrarlara rağmen Rusya ve İran’ın desteğine güvenerek masaya oturmadı. ‘Güç bende’ yanılgısıyla masaya oturma çağrılarını görmezden geldi. Barış ve siyasi çözüm çağrılarına kulak tıkayınca durum böyle oldu.
Önümüzdeki dönemde Esad ülkesinde ise burada kalabilecek mi, gittiyse de dönebilecek mi? Dönerse ne olacak, dönmezse ülke de kaç yönetim olacak. Suriye bölünmeye evrilecek mi? Ancak Suriye’nin şekillenmesinde bir masa olacak ve bu masada Türkiye de olacak.
ABD’nin BMGK (Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi) Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield Suriye’de artan gerilimin ardından açıklama yaptı. Greenfield, Suriye’de uzun süre müzakereleri desteklediklerini, BMGK’nın kararlarını yok sayan ve masaya oturmayan Esad rejimi olduğunu dile getirdi. Yani Esad rejimini suçladı. Esad, Türkiye’nin Suriye’nin bütünlüğü için çağrılarına da kulak asmadı.
Anlaşılan Suriye’de durum pek iç açıcı değil. Esad yönetimi kontrolü kaybetti. Bir dönemin güçlü denilen Suriye İstihbarat Örgütü El Muhaberat diye bir şey yok. Ordu zayıf ve ülkeye hakim olamıyor. Harekat başlatan SMO (Suriye Muhalif Ordusu), Şam’da bile etkili olmaya başladı. Ancak yakın gelecekte Suriye’deki bu askeri gelişmeler siyasi gelişmeleri beraberinde getirebilir.