Hemodiyaliz başka bir boyut aldı

ONURHAN ALPAGUT

Evde Hemodiyaliz tedavisinin sunulmaya başlamasının 5'inci yılında, İzmir Kuzey ve Güney hastanelerinin ortaklaşa düzenlediği toplantıda "Ev Hemodiyalizi" konusu her yönüyle masaya yatırıldı. Sağlık Bakanlığı Sağlık Genel Hizmetler Müdür Yardımcısı Uzm. Dr. Arif Kapuağası, Ege Üniversitesi öğretim üyesi Prof.Dr. Ercan Ok ve uzmanların yer aldığı konferansta ev hemodiyalizi hastaları deneyimlerini katılımcılar ile paylaştı.

"SİSTEM RAHATLIK GETİRİYOR"

Saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başlayan konferansta konuşmacı olarak kürsüye ilk çıkan isim Sağlık Bakanlığı Sağlık Genel Hizmetler Müdür Yardımcısı Uzm.Dr . Arif Kapuağası oldu. Kapuağası, "Biz bakanlık olarak ülkemizde ciddi bir sağlık sorunu olan böbrek hastalarının sorunlarını azaltmaya çalışıyoruz . Şu an 60 bin hastamız tedavi için bekleme listesinde. 20-22 bin tanesi de organ nakli için bekliyor. Biz hastalarımızın nasıl sorunlarını giderebiliriz diye uğraşıyoruz. Böbrek hastalıkları bugün ülkemizin en büyük sorunlarından bir tanesi. Her sene listeye yüzde 10 böbrek hastası ekleniyor. Şu an 60 bin. Ve artıyor. Bu hastaların 58 bin 600 tanesi diyalize giriyor. Bu hastalara daha iyi nasıl şartları sağlamaya yönelik çalışmalarımız oldu. 2010 yılında bir genelge ile evde hemodiyalizi yönergemize aldık. Şu an 350 hastamız ev hemodiyalizi ile tedavi oluyor. Bu sistemle evinizde haftada 3 gün 8 saat olmak üzere diyalize giriyorsunuz. Bu yöntem hastaların yaşam standardını artıyor. Hasta bu sistemle kendisi uzman kişilerden yöntemin eğitimini alarak kendi kendini diyalize alabiliyor. Kişinin eğitilmesi sonucunda baktığınızda yaşam konforunun arttığını görüyoruz. Sistemin yaygınlaşması için alt yapıyı hızla kuruyoruz. Şu an Avrupa ev hemodiyalizinde da 4.sıradayız. Ancak her hasta bu sistemi evinde uygulama şansına sahip değil. Hastalar evde bu diyalizi yapabilir diye Sağlık Bakanlığı’ndan rapor alırsa bu sistemi evinde uygulayabiliyor. Evde Hemodiyaliz sayesinde hastanın günü kendine kalıyor. Günlük yaşantısına rahatlıkla devam ediyor. Hiçbir kayıp yaşamıyor. Gece evinde diyalizini yapıyor. Sistem rahatlık getiriyor" dedi.

"HASTANEDEKİ SİSTEMİN AYNISI EVİNİZE GELİYOR"

Sistemin getirdiği konfor hakkında konuşan Kapuğası, "Evde hemodiyalizi kullanan hastaların memnuniyetini gördükten sonra bu uygulamanın hastamız açısından hayatında kalite ve standart artışını fark edince mutlu oldum. Bu sistemde bizi destekleyen arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum. Sistemde sorun olduğu zamanda bakanlık olarak gerekli uygulamaları yapıyoruz. Bu sistemle hastanedeki sistemin aynısı eve kuruluyor. Hasta kendi diyalizini evde yapıyor. İlk pilot bölge olarak İzmir'de başladık. Bunu şu an 25 ile yaygınlaştırdık. Uzun vadedeki hedefimiz bin hasta civarına ulaştırmak" dedi.

KADAVRADAN BÖBREK NAKLİNE EŞİT UYGULAMA

İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Yöneticisi Ali Rıza Odabaş, evde hemodiyaliz hakkında konuştu. Odabaş, "Günümüzün ve ülkemizin en önemli sağlık problemleri arasında yer alan böbrek yetmezliği, özellikle tansiyon, şeker ve nefrit (böbrek iltihabı) kaynaklı olabiliyor. Vücut sıvılarının yapısını, hacim dengesini ve atık ürünleri idrar şeklinde atmamızı sağlayan böbreklerin vücuttaki fonksiyonunu yeteri düzeyde yerine getirememesi sonucu böbrek yetmezliği meydana geliyor. Böbrek yetmezliği ilk aşamada ise bir süre ilaçla tedavi edilebiliyor fakat daha ileri safhalarda diyaliz tedavisi uygulanmaya başlanıyor. Klinik diyalizinin alternatifi olan Ev Hemodiyalizi ise kadavradan böbrek nakline eşit, oldukça etkili bir tedavi türü" ifadelerini kullandı.

KAYITLI 80 KULLANICI

Şu an İzmir'de 44 tane diyaliz merkezi bulunuyor. 942 ev tipi hemodiyaliz ünitesi mevcut. İzmir'de toplam diyaliz hasta sayısı ise 3 bin 847. Toplam ev hemodiyalizi kullanan hasta sayısı 80 adet. Sistem 2008 yılında ruhsatı alındı. 2010 yılında uygulanmaya başlandı. Bu sistemi uygulamayı başlayan hastalarda hiçbir şekilde hayat standartlarında kayıp yaşanmıyor. Hatta evde hemodiyalizi evde kullanan hastalar normal bireyler gibi üreme fonksiyonlarında kayıp yaşanmıyor. Çocuk sahibi olan hemodiyaliz hastaları da var.

SİSTEMİN GETİRİLERİ YÜKSEK

Evde hemodiyaliz sistemi ile maliyette yüzde 27 oranında bir azalma yaşanıyor. Hastalar iş ve sosyal hayatlarına devam edebiliyor. Sistemin faydaları ise; fosfor bağlayıcı kullanımında azalma, diyaliz arası yakınma hipostasyonda azalma, sıvı ve diyet kısıtlamalarda esneklik kazanılıyor. Ayrıca hastalar daha iştahlı ve zinde oluyor. Hastaya uygulanan diyaliz süresinde artarak grafik gösteren bir esneklik sağlanıyor.2 haftalık bir eğitim alan hastalar bunun sonucunda evde diyaliz yapabiliyor.

"KEŞKE İLK DİYALİZE BAŞLADIĞIM ZAMANDA EVDE HEMODİYALİZ YÖNTEMİ MEVCUT OLSAYDI"

Bu sistemi kullanan hastaların görüşleri kısmında konuşan Uğur Yılmaz süreci anlattı. Yılmaz, "22 yıldır diyaliz hastasıyım. Hemodiyalizle tanışmam 2005 yılında oldu. Daha sonra ev hemodiyalizine başladı. Şu an 5.yıl içerisindeyim. Ev hemodiyalizine başlamadan kısıtlı bir hayata sahiptim. Diyalize başladıktan sonra hayat kalitemde artış yasadım. İlk hastalardan biri olduğum için de arkadan geleceklere tavsiye ediyorum. Şu an ilk hemodiyalize başladığım zamanda keşke ev hemodiyalizi olsaydı diyorum. Benim için nakilden sonra ev hemodiyalizini 2. sıraya koyuyorum" dedi.

Konferans sonunda evde hemodiyaliz hastaları Sağlık Bakanlığı Sağlık Genel Hizmetler Müdür Yardımcısı Uzm.Dr. Arif Kapuağası'na evde hemodiyaliz sistemi için teşekkür ederek çiçek sundular.