Çocukları zor bir süreç bekliyor

Uzun yaz tatili bitti, artık okullar açılıyor. Tatil dönemindeki alışkanlıklardan vazgeçme zamanı…

DİLEK BAKIRKAYNAK                  

İSMER Aile Danışma Merkezi’nden Psikolog / Psk. Danışman Gizem Hünerli, uzun bir yaz döneminden çıkan çocukları zor bir sürecin beklediğini belirtti. Okula yeni başlayanlar için uyum sürecinin önemini vurgulayan Hünerli, “Uyum süreci zordur. Çünkü çocuklar aile dışında yeni bir çevreye, yeni br dünyaya adım atıyor” dedi.

“BİLİNÇSİZLİKLER KAYGI UYANDIRIR”

Bilinçsizliklerin çocuklarda kaygı uyandırdıklarını belirten Psikolog Gizem Hünerli, “Çocuklar anne- babaya bağımlıysa ebeveyn tutumları bakımından ele alındığında çok koruyucu bir aileden çıkan çocuğun kaygısı daha fazla olur. Diğer açıdan baktığımızda yaz dönemi süresince kurallar esner, çocuk sorumluluk almaz. Bunların sorumluluğunu almak zor gelir. Bu dönemde mızmızlanma, ağlama, inatlaşma anneye ve babaya saldırganlıkta gözlenebilir. Bu dönemde çocuklarla inatlaşmamak, aksine kaygının nedenleri ile ilgili konuşarak onları anlamaya çalışmak gerekir. Bu noktada bir çocuğun gelişim süreci ve bir takım eğitimcilere göre de ebeveyn tutumları çok önemlidir. Bu bağlamda bakıldığında destekleyici ebeveyn tutumu çocuğun okula uyum sağlama sürecini kolaylaştırır. Her çocuğun okula uyum süreci farklıdır. Kimi çocukta 1 hafta, kimi çocukta 3 gün sürebilir . Bizim önerimiz bu konuda 4 haftayı geçiyorsa uyum süreci bir uzmandan yardım alınmalıdır. Çocuklar ile inatlaşmak onların okul fobisine yönlendirir. Bu sorun  daha sonrasında ciddi problemler yaratır. Okula gitmek istemezler kaygıları artar. Bu süreci zorlaştıran bazı etkenler vardır. Bunlardan bazıları taşınma, boşanma, aile içi iletişim problemi, yeni bir kardeşin doğumu, kardeş kıskançlığı, tek çocuk olmak, bir hastalık ve bir kaza durumu en belirgin uyum sürecini zorlaştıran etkenlerdir” dedi.

“İLK GÜN BELİRSİZLİKTİR”

Çocuklar için okulun ilk gününün bir belirsizlik olduğunu belirten Hünerli, “Ne yapacağım, nasıl davranacağım şeklinde her çocuk içinde ayrı soru işaretleri barınır. Kaygının kaynağını anlamamız lazım. Kaygılandığı nedir. Yeni bir arkadaş mı, tuvaleti geldiğinde kime söyleyeceğini bilmemesi mi? Aile ile ilgili sorulara ne cevap vereceği mi? Konuşarak çocuğun kendini ifade etmesi için fırsat tanımayı bilmek lazım. Okula yeni başlayacak olanlara anne babalar kendi okul fotolarını, anılarını gösterebilirler, çocukla konuşabilirler. Okuldan gelince bir aktivite planlanabilir. Ama çocuğun okulda olduğu saatlerde anne babalar kendi aktiviteleri ile ilgili konuşmasınlar. Anne babalar da kendi kaygılarını çocuğa yansıtmamalılar. Çünkü bu çocuğu daha çok kaygılandırır. Çocuğun kendini değerli, güvende ve sevildiğini hissetmesi ruhsal sağlığı ve akademik başarısı açısından da okula uyum açısından da çok önemlidir. Aşırı koruyucu ve baskıcı olmak yerine daha demokratik destekleyici bir tutum sergilemeleri önerilir. Küçük sorumluluklar vermek alınan kararlara onu dahil etmek gibi” şeklinde konuştu.

Psikolog / Psk. Danışman Gizem Hünerli, çocukların uyum süreci, aile davranışları ve bir çok konuya değinerek davranışlar hakkında bilgileri aktardı.

BESLENME DÜZENİ ÖNEMLİ

Ailelerin en az 1 hafta öncesinden beslenme düzenini oturtmaları önemlidir. Yavaş yavaş düzene sokmak günlük plan hazırlamak önemlidir. Tatil döneminde çocuklar daha çok televizyon izleyip oyun oynarlar, bunları birden kısıtlamak öfkeyi ve kaygıyı artırır. Bazı çocuklar cezalandırıldığını düşünebilirler kısıtlamadan azaltmak gerekir. Çocuğun bakımını üstlenen kişiler çocuğun ödev yapma konusunda çocuktan daha çok sorumluluk alırlar, bu noktada anne baba sorumluluğu kendi alıyorken sonraki süreçte çocuğun sorumluluk almadığından şikayet etme hakları yoktur. Anne babanın çocukları motive etmesi önemlidir. Kontrol edici taraf olmalı sorumluluk çocuğa verilmeli. Çocuktan beklenenler çocuğun kontrolünde olan şeylerden olmalı. Planlı ders çalışmak, devamsızlık yapmamak gerçekçi ve çocuğun kontrolünde olan eklentilerdir. Fakat sınıfta birinci olmak onun kontrolünde olmaz. Kendi yapamadıklarını çocuğa yöneltirler yetersizlik ve başarısızlık hissettirir. Kimseyle kıyaslama yapılmamalıdır. Yaz döneminde ders çalışmadın yattın diyerek kaygı uyandırılmamalıdır. Pozitif ve olumlu mesajlar vermek önemlidir. Veliler öğretmenler ile sürekli iletişim halinde olsunlar, çocuk ağlıyor diyerek istediklerini yapmak onlar için bir ödüldür. Vedalaşmalar kısa tutulmamalı aile çocuğu uyum sürecinde bırakıp kaçmamalı. Çocuğa hoşça kal deyip vedalaşmak çok önemlidir. Akşam günün nasıl geçti şeklinde bir konuşma mutlaka yapılmalı sorgulamadan merak ettiğini gösterecek şekilde konuşulmalı.

ÇOCUKLAR ŞIMARTILMAMALI

Çocuklar her isteği yapılarak sürekli ödüllü sorumluluklar verilmemeli. Çünkü ailesinin istediği için yaptığı gibi bir olgu oluşur. Her seferinde ödül verilip çocuğun bunu silah olarak kullanması uygun değildir. Çocuğun yanında övgü olmamalı, beklentiler çerçevesinde var olan potansiyeller değerlendirilmeli. İlerde bu davranışlar çocuk üzerinde yıkıcı sonuçlar oluşturabilir.

YETENEKLERİ KISITLMAYIN

Demokratik ebeveyn tutumu olmalı. Çocuğu kendi istekleri doğrultusunda yönetmemeli konuşarak alternatifler sunulabilir. Hayır demek kolaydır önemli olan alternatif sunmaktır bu da sonraki süreçte de çocuğun öfkesini durdurabilir.  Okul hazırlıklarını çocuğunuzla beraber yapın. Özellikle eğitim malzemelerinin alışverişine çocuğunuzu da dahil etmek onu okul için heveslendirecektir. Okula bırakma ve alma saati konusunda ve akşam için plan yaptığınızda sözünüze sadık kalın, sabah çocuğunuz stresli olacaktır bu sebeple onunla özellikle yemek ve giyim konusunda inatlaşmamaya çalışın.