‘Konak Tünelleri’nden neler çıktı?

HAMZA GÜL

2011 yılında inşaatına başlanan Konak Tünelleri, Kadifakale altındaki saklı kalan binlerce yıllık tarihi geçmişi tehdit ediyor. Tünel inşaatı sırasında ortaya çıkartılan tarihi eserler ve arkeolojik kalıntılarla ilgili henüz resmi makamlardan net bir açıklama gelmezken, 2015 yılında bitirilmesi planlanan proje kapsamında devam eden çalışmalarda bazı tarihi kalıntıların bulunduğu bölgelerin betonla kapatıldığı iddia edildi.

BİN 674 METRELİK TÜNEL

Türkiye'nin en büyük şehir içi tünel projelerinden olan Konak Tünelleri bin 674 metrelik tünelle Yeşildere ve Konak'ı birbirine bağlayacak. Şehir içinden kentin farklı yönlerine kısa sürede çıkış imkanı sağlayacak tünellerin yapımına 2011 yılında başlandı. Yeşildere tarafından sorunsuz ilerleyen proje Konak tarafında ise arkeolojik kalıntılar bulunması ve kurtarma kazılarının beklenmesi nedeniyle geçen yıl başladı. Tünelin Konak çıkışının hemen üzerinde yer alan kentin en eski semtlerinden Damlacık semtinin büyük bölümünün kamulaştırılması tartışmalar mahallelerde yapılan forumlarla devam ediyor. Konak Tünelleri inşaatlarının bulunduğu bölgenin 1’inci derece sit kapsamında olduğuna dikkat çeken uzmanlar bu bölgedeki inşaatının çok titiz sürdürülmesi gerektiğini belirterek, “Burada büyük iş makinaları, dozerler ve kepçelerle tarihi dokunun büyük zarar aldığı kanısındayız. Ayrıca buradan çıkartılan hafriyat ve varsa tarihi eserler nereye götürülüyor merak ediyoruz, bu konuda kimse bir açıklama yapmıyor” şeklinde şikayette bulunuyor.

BİMER’E SORDUK

Konak Tünelleri inşaatlarından tarihi eserler çıkartıldığı ve bu eserlerin ulu orta rastgele hafriyat kamyonları ile götürüldüğü iddiaları üzerine konuyu 30 Haziran 2014’te elektronik ortamda kısa adı ‘BİMER’ olan Başbakanlık İletişim Merkezi’ne sorduk. Sorumuz üzerine Başbakanlık 495499 nolu başvuru numarası ile sorduğumuz konuyu 01.07.2014 tarihinde İzmir Valiliği’ne yönlendiriyor. Valilik ise yine aynı başvuruyu sırasıyla 03.07.2014 tarihinde Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’ne ulaştırıyor. Yazı 10 Temmuz’da Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nden tarafıma gönderiliyor ve benim elime posta 18.07.2014 tarihinde ulaşıyor. Şimdi buradaki birkaç günlük gecikmeden bir şey olmayacağını düşünerek zarfı açtığımda aldığım yazı kafaları karıştıracak türdendi. Çünkü İl Kültür ve Turizm Müdür Yardımcısı Murat Karaçanta imzası ile gönderilen cevabı yazı fotoğrafta görüldüğü şekilde. Bizim sorduğumuz, “Konak Tünelleri inşaatlarının sürdüğü alanlarda ne kadar tarihi eser bulundu, bu eserler hangi çağlara ait ve bu eserler nereye teslim edildi?” sorumuza verilen sözde cevap şaka gibi. Yazıda BİMER başvurusu ekte gönderilmektedir dese de bana ulaşan yazının ilgili bölümünde (Ek konulmadı) ibaresi bulunmakta.

BİLGİ EDİNME HAKKI 15 GÜN

Türkiye’nin 3’üncü büyük kentinin göbeğinde herkesin gözü önünde devam eden tünel çalışmaları ile kamuoyunda bu denli huzursuzluk ve gerginlik sürerken resmi makamların konu ile ilgili duyarsız kalmaları akıllara soru işaretlerini de beraberinde getiriyor. Anlaşılan bize gönderilen cevabın bir uzantısı da önümüzdeki haftalarda İzmir Müze Müdürlüğü’nden gelecek. BİMER’in internet sitesinde dilekçelere “Cevap süresi bir ay, bilgi edinmelerde ise 15 günde cevap verilir” demesine rağmen 21 Temmuz’da, 30 Haziran’da sorduğumuz bilginin yanıtını bekliyoruz. Gazetemize başvuran Damlacık semti sakinleri ve inşaat alanını yüksekten gören evlerden “Buradan tarihi eserler çıkartılıyor” iddialarının yanıtını şimdi Müze Müdürlüğü’nden bekliyoruz.

SİT ALANI DEMİR LEVHALARLA KAPATILDI

Geçtiğimiz haftalarda etrafı demir levhalarla kapatılan ve yaya kaldırımlarını da geçişi zor bir nokta haline getiren tünelin Konak Diş Hastanesi cephesindeki inşaat alanında bulunan tarihi dokunun üzeri betonla kapatıldı. Öte yandan, SİT alanı statüsünde bulunan bölgedeki arkeolojik buluntuların ve tarihi eserlerin akıbeti merak konusu olmaya devam ederken, Karayolları 2’nci Bölge Müdürlüğü sorumluluğunda devam eden tünel yapım çalışmaları sırasında ortaya çıkartılan tarihi bulgular, mozaikler, lahitler ve mezar benzeri yapılar hakkında da resmi makamlarca kamuoyuna herhangi bir açıklama yapılmadı.

BÖLGENİN ALTINDA BİNLERCE YILLIK TARİH YATIYOR

Herhangi bir denetim yapılmadığı gözlenen ve koruyucu önlem alınmadığı gözlenen, etrafı da demir levhalarla kapatılan inşaat alanında çalışmalar sırasında bulunan Yahudi cemaatine ait 360 kadar mezar hatırlanacağı üzere Gürçeşme’ye taşınmıştı. Antik Yunan, Roma ve Osmanlı izleri taşıyan söz konusu tarihi bölgede devam eden projeyi eleştiren meslek odaları da, “Çalışmalar sırasında alanda rastlanan tarihi bulgular ne oldu, ya da nereye gitti bilmiyoruz” açıklamasında bulunmuş ve açtıkları davaları hatırlatarak Anıtlar Kurulu’ndan konuyla ilgili açıklama talep etmişti.