Sokak hayvanları gerçeği

HAMZA GÜL - Karabağlar Belediyesi Veteriner İşleri Müdürlüğü ilçe sınırları içinde bulunan sahipsiz sokak hayvanlarına aşı kampanyası başlattı. Bir buçuk ay süren aşı kampanyası 57 mahallede gerçekleştirildi. Kampanya kapsamında 133 sokak köpeği ile 213 sokak kedisine kuduz ve parazit aşısı yapıldı. Konak’ta son bir yılda bin sokak hayvanının kısırlaştırma-işaretleme işlemleri yapıldı şeklinde haberler ajanslar tarafından servis edilse de bir çok kişi ve kurum yaşadığı kentte ne kadar sokak hayvanı yaşıyor bu gerçeği bilemez. Bununla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Konak belediyesi Veterinerlik İşleri Müdürü Veteriner Hekim Ender Çam, gelişmiş ülkelerde nüfusun yüzde 8’i kadar sahipsiz sokak hayvanlarının kentlerde yaşadığını belirterek, “Bu oranı kentimiz için en iyimser haliyle yüzde 4 kabul etsek bunun karşılığı 120 bin hayvan olarak çıkar. Şimdi İzmir merkezdeki 19 belediyenin veterinerlik işleri müdürlükleri bütün imkanlarını seferber ederek canla başla mücadele ettikleri halde bu sayıyı aynı anda toparlayıp gerek kısırlaştırma, gerek aşı ve işaretleme çalışmasını aynı anda yapmanın imkanı yoktur. Çünkü Konak Belediyesi Veterinerlik İşleri Müdürlüğü’nde Veteriner hekim arkadaşlarımız, teknisyenler ile idari memur ile diğer görevlilerimizi toplasak şoför ve diğer birimlerimizle 20 civarındadır. Müdürlük olarak bu çalışmalar için kullandığımız 70 kafesimiz var. Biz tam kadro full çalışsak bile ilçemiz sınırları içinde yaşayan başı boş sokak hayvanlarının tamamını alıp aynı anda yukarıda saydığım işlemleri yapmamız mümkün değil. Diğer belediyelerimiz için de durum böyledir.  Mevcut 5199 sayılı “Hayvanları Koruma Kanunu ile belediyelerin yapacağı görevler net bir şekilde belirtilmiştir. Bu görevlerden bir tanesi ve çalışmamızı en iyi özetleyen kısmı ise; sahipsiz hayvanların müdürlük kapasitesine uygun bir performans ile sokaktan alınması, kısırlaştırma, işaretleme ve aşılamalarının yapılarak sahiplendirilmesi ya da sahiplendirilememesi durumunda alındıkları ortama bırakılması, şeklindedir.  Hal böyle olunca biz ne kadar fedakar çalışsak da bu canlıların içinde bulundukları doğa gereği tamamına aynı anda müdahale etmek mümkün olmuyor” dedi.

BELEDİYELERİN GÖREVİ

Konak Belediye Meclisince kabul edilen  04.10.2012 tarih ve 192/2012 kararı ile veterinerlik işleri müdürlüğünün tanımı; Konak Belediyesi Veteriner İşleri Müdürlüğü, hayvan hakları, sağlığı ve refahının sağlanması, hayvan hastalıklarının tedavisi, salgın hayvan hastalıkları ve hayvanlardan insanlara geçen zoonoz hastalıkların kontrolü yoluyla koruyucu halk sağlığı hizmetleri vermektedir. Veteriner hekimlerin verdiği hizmetler sadece hayvanlara yönelik görünmekle birlikte, sokaklar ve evlerdeki hayvanlara verilen hizmetle çevre ve halk sağlığının korunduğu unutulmamalıdır. Müdürlük bünyesinde 5 veteriner hekim, 1 tekniker, 1 teknisyen, 2 şoför ve teknik personele yardımcı olan 3 hizmetli ile 4 idari personel bulunmaktadır. Konak Belediyesi Veteriner İşleri Müdürlüğünde teknik donanım olarak, çağdaş standartlarda bir sağlık kurumunda olması gereken düzeyde hizmet verilmektedir. Hastalıkların tanısı amacıyla kullanılan röntgen, ultrason, kan sayım cihazı ve laboratuvar malzemeleri ile tedavi amacıyla kullanılacak her türlü ilaç ve medikal malzeme mevcuttur. Ameliyathanede en modern anestezi cihazı, güvenilirliği yüksek anestezikler ve tecrübeli ekip ile her türlü ameliyat yapılabilmektedir. Hayvanların da insanlarla aynı kalitede sağlık hizmeti alması gerektiğine olan inancıyla Konak Belediyesi, tanı ve sağaltıma yönelik her türlü donanıma sahip olmak için girişimlerini sürdürmektedir. Hayvanları Koruma Kanunu ve uygulama yönetmeliği çıkmadan çok daha önce belediyemizde hayvan hakları ve refahı göz önünde bulundurularak sunulan hizmet, ilgili mevzuat ile yasal temele oturtularak verilmeye devam etmektedir. Yürürlüğe giren mevzuat eksikliklerine rağmen hayvan hakları konusunda alt yapı niteliğinde kabul edilerek, Konak Belediyesi Veteriner Hizmetleri Birimi tarafından birçok faaliyet yürütülmektedir.

Konak Belediyesi’nin yıl içinde rutin olarak yaptığı çalışmalarla başıboş sokak hayvanları ile ilgili yapılan çalışmalar hakkında Barbaros Mahalle Muhtarlığının şikayeti üzerine gönderilen cevabi yazıda şu ifadelere yer veriliyor;  “5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu gereğince yerel yönetimlerin görevleri hasta, yaralı, bakıma muhtaç sokak hayvanlarının gerekli tıbbi tedavileri, kısırlaştırma-işaretleme-aşılama çalışmalarıdır. Tedavileri tamamlanan ve sahiplenilmeyen sokak hayvanlarının alındıkları adreslere geri bırakılmaları yasal zorunluluktur. Aynı kanuna göre sokak hayvanlarının toplatılması, daimi olarak barınakta tutulmaları, alındıkları adresten başka bir adrese veya yaban hayatı yaşama alanlarına bırakılmaları yasaktır. Veteriner İşleri Müdürlüğümüzce sokak hayvanlarına yönelik yürütülen çalışmalar kapsamında; yılda ortalama 7 bin sokak hayvanının tıbbi tedavisi, bin sokak hayvanının kısırlaştırma-işaretleme işlemleri,2 bin 500 sokak hayvanının aşılama ve paraziter tedavileri yapılmaktadır. İlgi sayılı yazımızda şikayete konu bölgede daha önce Müdürlüğümüz ekiplerince yukarıda ayrıntısı belirtilen yasal çalışmalar yapılmış olup; Müdürlüğümüz ekiplerince yapılacak kontrollerde kısırlaştırma-işaretleme ve aşılama işlemi yapılmamış sokak hayvanı tespit edilmesi durumunda bu hayvanlara yönelik gerekli yasal çalışma yapılacaktır. Kamu kurum ve kuruluşları faaliyetlerini ilgili yasal mevzuata uygun olarak yürütmek zorunluluğunda olup, ancak 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda değişiklik olması durumunda konuya ilişkin başkaca bir uygulama yapma imkanı olacaktır. Bu kanunun çıkartılması ve uygulanmasından sorumlu bakanlık Çevre ve Orman Bakanlığı olup, kanuna ilişkin değişiklik taleplerinin ilgili bakanlığa iletilmesinin daha uygun olacağı değerlendirilmektedir. Belirttiğiniz adreste yapılan çalışmalar hızlandırılacaktır.  Havyanseverler derneğinin sokaktan hayvan toplama yetkisi yoktur.”

DOĞUM PERİYOTLARI BOZULDU

Büyük kentlerde her geçen gün sayıları hızla artan başı boş sokak hayvanları ile ilgili yerel yönetimlerin yaptığı çalışmaların yanı sıra ilgili bakanlık olarak Tarım ve Çevre Bakanlıklarının da konuya müdahil olması gerektiğine dikkat çeken yetkililer, “Hayvanların doğal olmayan ortamlarda özellikle sokaklarda elverişsiz ortamlarda ne bulurlarsa onlarla beslenmek zorunda her türlü tehlike ile iç içe yaşamak zorunda olduğu gerçeğini göz ardı edemeyiz. Bu durum hayvanların davranışları, gelişmeleri kadar üreme yetilerinin de dengesini bozuyor. Normalde yılda bir kez Ocak, Şubat ve Mart ayında bir kez doğum yapan kedilerin son yıllarda yıl içinde iki veya üç kez doğum yaptığına tanık oluyoruz. Buda yapılan bütün çalışmaları olumsuz etkileyen faktörlerin başında geliyor. Siz bir sokakta yüz hayvan tespit ediyorsunuz bunların 80’ine müdahale edildiğinde bu oran çok iyi gibi görülüyor. Ancak kalan 20 hayvan 8’er  yavru doğurduğunu göz önüne aldığımızda bu kez aynı sokakta 180 hayvan daha sizi bekliyor demektir. Böyle artışlarla bu mücadele oldukça zor yürüyor. Bu konuda ilgili bakanlıklarında bu konuya ciddi şekilde eğilmesi veya belediyelere bu anlamda daha çok imkan sağlanmalıdır” şeklinde konuştu.

5199 SAYILI HAYVANLARI KORUMU KANUNU

İlkeler

MADDE  4. - Hayvanların korunmasına ve rahat yaşamalarına ilişkin temel ilkeler şunlardır:

a) Bütün hayvanlar eşit doğar ve bu Kanun hükümleri çerçevesinde yaşama hakkına sahiptir.

b) Evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz                     hayvanların da, sahipli hayvanlar gibi  yaşamları desteklenmelidir.

c) Hayvanların korunması, gözetilmesi, bakımı ve kötü muamelelerden uzak tutulması için gerekli önlemler alınmalıdır.

d) Hiçbir maddî kazanç ve menfaat amacı gütmeksizin, sadece insanî ve vicdanî sorumluluklarla,  sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen koşulları taşıyan gerçek ve tüzel kişilerin teşviki ve bu kapsamda eşgüdüm sağlanması esastır. 

e) Nesli yok olma tehlikesi altında bulunan tür ve bunların yaşama ortamlarının korunması esastır.

f) Yabani hayvanların yaşama ortamlarından koparılmaması, doğada serbestçe yaşayan bir hayvanın yakalanıp özgürlükten yoksun bırakılmaması esastır.

g) Hayvanların korunması ve rahat yaşamalarının sağlanmasında; insanlarla diğer hayvanların hijyen, sağlık ve güvenlikleri de dikkate alınmalıdır.

h) Hayvanların türüne özgü şartlarda bakılması, beslenmesi, barındırılma ve taşınması esastır.

ı) Hayvanları taşıyan ve taşıtanlar onları türüne ve özelliğine uygun ortam ve şartlarda taşımalı, taşıma sırasında beslemeli ve bakımını yapmalıdırlar.

j) Yerel yönetimlerin, gönüllü kuruluşlarla işbirliği içerisinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri ve hastaneler kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlamaları ve eğitim çalışmaları yapmaları esastır.

k) Kontrolsüz üremeyi önlemek amacıyla, toplu yaşanan yerlerde beslenen ve barındırılan kedi ve köpeklerin sahiplerince kısırlaştırılması esastır. Bununla birlikte, söz konusu hayvanlarını yavrulatmak isteyenler, doğacak yavruları belediyece kayıt altına aldırarak bakmakla ve/veya dağıtımını yapmakla yükümlüdür.