Deprem bölgesindeki "natamam" binalarda sıva ve boyayla hasarın gizlenmesine geçit verilmeyecek

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonunda, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 ilde inşaat mühendisliği alanında uzman akademisyenlerden oluşan teknik heyet tarafından natamam binalarda hasar tespit incelemeleri başlatıldı. Böylece inşa halindeki binalarda oluşan deprem hasarının sıva ve boyayla kapatılarak gizlenmesinin önüne geçilecek.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkililerinden aldığı bilgiye göre, depremlerden etkilenen 11 ilde vatandaşların ikamet ettiği binalardaki hasar tespit çalışmaları hızla sürüyor.

Bu bölgelerde depremler olmadan önce yapımına başlanmış ancak henüz tamamlanmamış binalarda ise hasar tespit çalışması yapılmıyordu. Ancak bu binaların hasar durumlarını ve inşaatın hangi koşullarda devam edebileceğini belirlemek üzere İçişleri Bakanlığınca 21 Şubat'ta "Genel Hayata Etkili Afet Bölgelerindeki Natamam Binalar" adlı genelge yayımlandı.

Genelgeye göre, 6 Şubat 2023'ten önce inşasına başlanmış ancak yapımı henüz tamamlanmayan binalarda inşaatın devamı için en geç bir ay içerisinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yetkilendirilen kurum veya kuruluşlardan teknik rapor alınması zorunluluğu getirildi. Görevli teknik heyet tarafından bu inşaatlarla ilgili hazırlanan raporun değerlendirilmesinden sonra, uygun olduğuna karar verilenlerin faaliyetlerine izin verilecek.

Her bina için ayrı ayrı teknik rapor düzenlenecek
Genelge kapsamında, natamam binaların hasar durumlarının belirlenmesi, giderilebilir hasar durumunda uygun teknik metotlar önerilmesi, inşaatın devam edip etmeyeceğine veya hangi koşullara göre sürdürüleceğine karar verilmesi gibi konular, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülecek.

Bakanlık, natamam binaların incelenmesi için inşaat mühendisliği alanında doktora ve üstü düzeyde eğitime sahip uzman kişilerle ve belediyelerle ortak çalışmalara başladı.

Yükseköğretim Kurulunun da destek verdiği Bakanlığın planlamasıyla, her il için ülke genelindeki üniversitelerden 184 öğretim görevlisi ve üyesinin bulunduğu teknik heyet oluşturuldu.

Bu heyetler, inşaat halindeki her bina için ayrı ayrı teknik rapor düzenleyecek.

Bu teknik raporda, yapının dört cephesinden çekilmiş dış cephe fotoğrafları, binanın taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan elemanlarındaki hasar durumunu ortaya koyacak şekilde hasarlı elemanların tamamı için, hasarsız elemanların ise yeterli miktarda fotoğraf ve video kayıtları zorunlu olmak üzere tüm tespitleri yer alacak.

Her bina 4 kategoride raporlanacak
İncelenen her bina, 4 kategoride değerlendirilerek raporlanacak.

Hiçbir hasarın görülemediği bina "hasarsız" olarak birinci kategoride değerlendirilerek inşasına izin verilecek. Binada, kılcal düzeyde ve onarılabilir hasar varsa ikinci kategoride değerlendirilecek ve onarım sonrası devamına izin verilecek. Binada taşıyıcı sistemi etkileyen ve önemli çatlaklar ile hasar varsa üçüncü kategoride değerlendirilecek ve bu durumda bina Deprem Yönetmeliği'nin öngördüğü şekilde ileri incelemeye alınacak ve sonucuna göre güçlendirilerek devamına izin verilecek.

Taşıyıcı sistemdeki hasar "onarılamaz-güçlendirilemez" olarak değerlendirilirse dördüncü kategoride yer alacak bina, devamına izin verilmeyerek yıktırılacak.

Böylece inşa halindeki bir binada oluşan deprem hasarının sıva ve boyayla kapatılarak gizlenmesi çabasına izin verilmemiş olacak.

Şu ana kadar 1135 natamam bina incelendi
Bu kapsamda şu ana kadar Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay, Adıyaman ve Osmaniye'de 1135 binanın incelemesi tamamlandı.

Bu binaların 889'unun birinci, 216'sının ikinci, 30'unun ise üçüncü kategoride olduğu tespit edildi. Dördüncü kategoride yani yıkılması gereken bina tespit edilemedi.

Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce, faaliyetlerin nasıl yürütüleceği konusundaki bilgilendirme çalışmaları 5 ilde tamamlandı, diğer kentlerde ise devam ediyor. AA