Gluten hassasiyeti nedir?

Gluten hassasiyeti veya gluten duyarlılığı, gluten adı verilen bir protein kompleksine karşı olumsuz bir reaksiyon gösteren bir durum olarak tanımlanıyor. Gluten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein ve çoğu tahılda doğal olarak bulunuyor. Gluten hassasiyeti olan bireyler, gluten tüketimi sonrasında sindirim sorunları, karın ağrısı, şişkinlik, gaz gibi belirtiler yaşayabiliyorlar. Gluten hassasiyeti ve çölyak hastalığı karıştırılabiliyor. Ancak bu durum, çölyak hastalığından farklı; çünkü çölyak hastalığı otoimmün bir hastalık ve glutenin neden olduğu ciddi bağışıklık sistemi reaksiyonlarıyla karakterizedir. Gluten hassasiyeti olan kişiler genellikle çölyak hastalığı testlerinde negatif sonuç alırlar, ancak yine de gluten içeren yiyeceklerden kaçınmaları gerekebilir.

GLUTEN HASSASİYETİNİN BELİRTİLERİ NELER?

Gluten hassasiyeti belirtileri genellikle sindirim sistemi üzerinde gözlemleniyor, ancak başka semptomlar da ortaya çıkabiliyor. Gluten hassasiyeti olan kişilerin bazı yaygın belirtileri ise şunlar; Karın ağrısı ve şişkinlik, ishal veya kabızlık, gaz ve hazımsızlık, yorgunluk ve zayıf konsantrasyon, baş ağrısı ve cilt problemleri. Bu belirtiler genellikle gluten içeren yiyecekler tüketildikten kısa bir süre sonra ortaya çıkıyor ve gluten alımı durdurulduğunda veya azaltıldığında genellikle hızla azalıyor. Ancak, bu belirtiler pek çok başka durumda da görülebileceği için bir doktor tarafından doğrulanması önem taşıyor.

GLUTEN HASSASİYETİ OLANLAR HANGİ YİYECEKLERİ YİYEBİLİR?

Gluten hassasiyeti olan kişiler için güvenli olan yiyecekler genellikle gluten içermeyen veya gluten seviyeleri çok düşük olan gıdalar. İşte gluten hassasiyeti olan bireylerin tüketebileceği bazı yiyecekler; Doğal etler ve balık, mevsimlik sebzeler ve meyveler, süt ve süt ürünleri, gluten içermeyen tahıllar, gluten içermeyen unlar ve alternatifler, gluten içermeyen atıştırmalıklar. Gluten hassasiyeti olan bireyler için en güvenli yaklaşım, işlenmemiş veya minimal işlenmiş, gluten içermeyen doğal gıdaları tercih etmek. Ayrıca, özellikle glutensiz olduğunu belirten ürünlerin güvenilirliği için ürün etiketlerini dikkatlice okumak önemli.

ÇÖLYAK HASTALIĞI VE GLUTEN HASSASİYETİNİN ARASINDAKİ FARKLAR NELER?

Çölyak hastalığı ile gluten hassasiyeti arasında önemli farklar bulunuyor. Bağışıklık sisteminin tepkisi çölyak hastalığında şöyle oluyor; Bağışıklık sisteminin gluten proteinine karşı aşırı tepki verdiği otoimmün bir hastalık. Gluten tüketildiğinde bağışıklık sistemi, ince bağırsaklarda bulunan villus adı verilen yapıları hedef alır ve onların hasar görmesine neden olur. Gluten hassasiyeti ise bağışıklık sistemi aracılığıyla değil, farklı bir mekanizma yoluyla oluşan bir durum. Gluten hassasiyeti olan kişilerde çölyak hastalığına özgü bağışıklık sistemi reaksiyonları gözlenmez. Çölyak hastalığı genellikle kan testleri (gluten antikorları) ve ince bağırsak biyopsisi ile teşhis edilir. Biyopsi sırasında ince bağırsağın villus yapılarında hasar ve inflamasyon gözlemlenir. Gluten hassasiyeti tanısı daha zordur çünkü spesifik bir biyobelirteç bulunmuyor. Teşhis genellikle çölyak hastalığı ve diğer sindirim bozuklukları dışlanarak ve semptomların gluten alımı ile ilişkilendirilmesi yoluyla konur.

Sonuç olarak, çölyak hastalığı ve gluten hassasiyeti arasındaki temel fark, bağışıklık sistemi reaksiyonunun varlığı ve ince bağırsak hasarıdır. Çölyak hastalığında bu reaksiyon ve hasar belirgindir, ancak gluten hassasiyetinde belirtiler gluten alımı ile ilişkilendirilse de bağışıklık sistemi reaksiyonları gözlenmez. Her iki durumda da doğru tanı ve uygun tedavi yönetimi önem taşıyor.