Un, folik asit ile zenginleşecek

Gebelik öncesi ve gebelik sırasında alınması gereken vitaminlerden biri olan folik asit yeterli miktarda alınmadığı takdirde bebekte Spina Bifida gibi ciddi beyin ve omurilik hasarları görülebilirken; bu duruma ve folik asitin önemine dikkat çekmek için her yıl Ocak ayının ilk haftası “Folik Asit Farkındalık Haftası” olarak kutlanıyor. Folik asitin önemi adına farkındalık çalışmaları yürüten Spina Bifida Derneği Derneği Başkanı ve Türkiye Barolar Birliği Engelli Hakları Komisyonu Üyesi Avukat Nurdan Anlı, planlı gebeliklerde folik asit alımının büyük oranda Spina Bifida’yı önlediğine dikkat çekti. Yeni doğumlarda Spina Bifida’ya rastlanma oranın hala çok yüksek olduğunu aktaran Anlı, besin zenginleştirmesi yolu ile toplumun büyük bir kesiminin folik asiti doğal yollardan alabileceğini söyledi.

PLANLI GEBELİK ÖNEMLİ

Spina Bifida hakkında bilgiler veren Anlı, doğum öncesi alınacak tedbirler ile hastalığın büyük oranda önlenebildiğinin altını çizdi. Folik asit alımının bebeğin nöral tüpünün oluşumunda etkili olduğunu aktaran Anlı, “Spina Bifida bebeğin anne karnındayken omurgasının tam kapanmaması sonucu oluşan bir doğumsal defekt. Bir takım organ ve sistemlerde de felçlere ve fonksiyon bozukluklarına sebep oluyor. Biz de dernek olarak bireylerin hem yaşam kalitesini arttırmak üzere hem de birtakım haklarını savunmak üzere çalışıyoruz. Ayrıca da toplumu bilinçlendirerek, Spina Bifida'nın önlenmesinin büyük oranda mümkün olduğunu göstermek. Bu da yüzde yetmiş seksenlere varan bir oran. Bu çok büyük bir şey aslında çünkü hiçbir engel grubunda doğum öncesi alınacak tedbirle bu oranda bir önleme yapabilmek benim bildiğim kadarıyla mümkün değil. Bir taraftan da biz bununla ilgili çalışmalarımızı Sürdürüyoruz. Folik asit vitamini bir B vitamini ve bebek anne karnındayken ilk üç haftada nöral tüp denilen sinirlerin bulunduğu tüp oluşmasında etkili. Daha sonra alınan folik asit vitamininin de bu anlamda bir faydası olmadığı için planlı gebelik çok önemli. Gebe kalmadan 3 ay hatta daha fazla süre öncesinde folik asit alınmasını öneriyor doktorlar. Fazla alınmasının da bir zararının olmadığını çünkü B vitaminin fazlasının atıldığını; vücutta birikim ve depolama yapmadığını söylüyorlar. Ocak'ın ilk haftası bir farkındalık haftası. Spina Bifida'nın önlenmesi anlamında önemli olduğu gibi başka rahatsızlıklara da faydalı olduğu söyleniyor. Erkekler için mesela kalp hastalıklarında ya da bebeklerin yarık dudaklı olarak doğmaması açısından da birtakım faydaları olan bir vitamin” ifadelerini kullandı.

BİN DOĞUMDAN 3’Ü SPİNA BİFİDALI

Gerçekleşen doğumlarda kaç tane Spina Bifidalı çocuğun dünyaya geldiği konusunda bilgiler paylaşan Anlı, ortalama binde 3 gibi bir oran elde edildiğini söyleyerek; “Kaç tane çocuk Spina Bifidalı olarak doğuyor bu anlamda bizim elimizde bir sayı yok. Biz bunu bakanlığa da sorduk. Oradan da bir bilgi alamadık.  Derneğimiz bir çalışma yapmıştı. Üzerinden çok zaman geçti ama otuz yedi bin doğum yani o zaman için İzmir'de yapılan tüm doğumlar ve bütün doğum yapılan hastanelerde yapılan bir araştırmaydı. O zaman için binde 1 buçuk gibi bir oran çıkmıştı. Biz bir şeyin çok az olduğunu söylemek için ‘binde bir’ tabirini kullanırız ama bir doğumsal anomali için aslında yüksek bir oran olduğu söyleniyor bunun. Başka çalışmalar da var binde 8’e kadar çıkan Karadeniz Bölgesi’nde. Ortalama alındığında binde 3 gibi bir oran var. O yüzden folik asit farkındalığını çok önemsiyoruz çünkü bu primer önlem. Yani hiç engelli çocuk doğmasın mı? Tabii ki biz onların yaşam hakkı olduğunu savunuyoruz. Böyle biraz ayrımcı geliyor bu yaklaşım bize. Ama baştan bu şekilde önlenmesi başka bir şey. Önleyici bütün önlemleri alınsın yine de tespit ediliyorsa gebeliği sonlandırıp sonlandırmamak aileye kalmış bir şey. Hiçbir şekilde engelliler doğmasın dersek engeller yaşamasın gibi bir yere kadar gider bu iş” şeklinde konuştu.

BESİN ZENGİNLEŞTİRME ÇALIŞMASI YAPILIYOR

Spina Bifida hastalığının önlenmesi için folik asit alımının toplumun büyük bir kesimine yayılması gerektiğini belirten Anlı, bu konuda besin zenginleştirmesi çalışmasını işaret etti. Sağlık Bakanlığı ile birlikte yürütülen çalışma ile folik asitin una eklenmesini amaçladıklarını aktaran Anlı, “Biz de şimdi dernek olarak da 1 ve 8 Ocak arasında bununla ilgili birtakım farkındalık çalışmaları yapacağız Folik asit vitamininin tablet olarak alıyoruz genellikle. Ama aslında bütün dünyada, yaklaşık doksan ülkede besin zenginleştirme yoluyla bu vitaminin alınması sağlanıyor. Ülkeler genellikle de una eklemişler. Yani bizdeki bu iyotlu tuz gibi unlara folik asit eklenerek doğal yoldan ekmekle birlikte alınmasını amaçlıyoruz. Kuzey ülkelerinde mısır gevreğini eklemişler orada çok tükettikleri için. Biz de bizim ülkemizde ekmek çok tüketildiği için una eklemenin çok doğru bir şey olduğu üzerinde duruyoruz. Bir süredir bu konuda Sağlık Bakanlığı ile birtakım çalışmalar yürütüyoruz. Başka vitamin takviyelerle de var işin içinde. Biz özellikle folik asit vitamini için çabalıyoruz. Şu anda Sağlık Bakanlığı'ndan zaten bununla ilgili bir olur çıktı ama Tarım Bakanlığı’nda bir mevzuat değişikliği gerekiyor. Halen de bu konuda çalışmalar devam ediyor. Orada bir komisyon var. Eklendiği takdirde artık bizim bütün unlara folik asit eklenmiş olacak. Şu anda bazı ekmekler de var zaten. Ama tabi ki fiyatı daha yüksek. Günümüzde herkes normal ekmeğe bile ulaşım zorken öyle bir para verip de o ekmeği tüketmesi beklenemez. O yüzden halk sağlığı açısından da bu şekilde una eklendiğinde folik asit ciddi bir önleyiciliği olacak” diye konuştu.

PİŞİRİLİNCE ETKİSİ AZALIYOR

Besinlerde bulunan folik asit olarak geçen B9 vitaminin etkisinin pişirilmeyle azaldığına dikkat çeken Anlı, bu şekilde alınan folik asitin ne kadarının metabolize edildiğinin bilinemediğini dile getirdiği açıklamalarını şu sözler ile noktaladı: “Başka besinlerde de tabii ki var. Ispanak, marul, brokoli, brüksel lahanası gibi yeşil yapraklı sebzeler de var. Nohut, mercimek, börülce, barbunya gibi baklagillerde var ya da deniz ürünlerinde de var. Ama pişirildiğinde bu B9 vitamini folik asit zaten yok oluyor. O nedenle de gerekli olduğu oranda zaten özellikle hani üreme çağındaki kadınlar için gebelik düşünen kadınlar için bunu takviye olarak almak daha doğru. Çünkü metabolize olup olmadığı bilinemiyor diyor doktorlar. Tabii ki herkese erişim için ve ilaç olarak almamak adına besin zenginleştirmesi yapılması bizim ilk hedefimiz.”