Capgras Sendromu: Tanıdık yüzler aslında kim?

İlginç ve daha önce pek duyulmamış psikolojik hastalıklara değindiğimiz yazı serimizde bu kez, nadir görülen ve ciddi bir psikiyatrik bozukluk olan Capgras Sendromu’nu ele alıyoruz. Capgras Sendromu, bu hastalığa sahip olanların yakın çevrelerinde bulunan kişilerin gerçek olmadığını, yerlerine tıpa tıp onlara benzeyen sahtekar ve tehlikeli insanların geçtiği inancına sahip olmaları olarak açıklanır. Sanrısal yanlış tanıma sendromu sınıfına giren bu hastalık adını, bu hastalığı ilk kez ortaya koyan Fransız psikiyatrist Joseph Capgras'tan alır. Merak uyandırıcı bu hastalığa daha detaylı değinecek olursak…

CAPGRAS SENDROMU NEDİR?

Capgras sendromu, hastanın yakın çevresindeki bir kişinin, hatta bazı vakalarda kendisinin, bir taklitçi veya ikizi tarafından değiştirildiğine dair yanlış bir inanca sahip olduğu, nadir görülen bir psikiyatrik bozukluk olarak açıklanır. Bu sendromu yaşayan bireyler, tanıdıkları bir kişinin aynı görünüme sahip olmasına rağmen aslında o kişi olmadığına inanırlar. Capgras sendromu, bir sanrısal yanlış tanıma bozukluğu olarak sınıflandırılıp, genellikle başka bir nörolojik veya psikiyatrik rahatsızlığın belirtisi olarak kendisini gösterir.

CAPGRAS SENDROMUNUN BELİRTİLERİ

Capgras sendromu, yanılsamalı yanlış tanıma olarak sınıflandırılan bir hastalıktır. Capgras sendromunun belirtilerinin neler olduğuna göz atacak olursak…

Bu hastalıkta kişi, çoğunlukla yakın çevre ve akrabaları için yanlış yanılsamalarda bulunur. Buna göre, hasta genellikle eşini, aile üyelerini veya yakın arkadaşlarını bir taklitçi ya da ikiz olarak görmeye başlar. Bu kişiler dış görünüş olarak aynı olsalar da, hastaya göre duygusal olarak farklı kişilerdir.

Bazı vakalarda, kişinin aynaya baktığında ya da kendi fotoğrafını gördüğünde, oradaki kişinin kendisi olmadığını ve bir kopya olduğunu düşündüğü görülür. Bu durum ise kendilik yanılsaması olarak açıklanır.

Bu hastalık, yakın ilişkilerde ciddi bir güven kaybı ortaya çıkmasına neden olur. Hasta, taklitçi olarak gördüğü kişi ya da kişilerin kendisine zarar verebileceğine inanır ve onlardan kaçınma davranışları gösterir.

Capgras sendromu olan kişilerde çoğunlukla paranoid düşünceler görülür. Örneğin, kişi çevresindeki kişilerin kendisine karşı bir komplo kurduklarına kendisini inandırabilir.

Kişi, gerçek olmadığına inandığı kişilerle olan duygusal bağını kaybeder. Örneğin, eşini taklitçi olarak gören bir hasta, eşine karşı hiçbir duygusal yakınlık hissetmez.

CAPGRAS SENDROMU NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Capgras sendromunun kesin nedeni tam olarak saptanamamış olup, hastalığı tetikleyen bazı farklı tetikleyici unsurlar ve faktörler bulunur. Bunlar…

Nörolojik Hasar: Beynin özellikle yüzleri tanımakla ilgili olan bölgelerinin hasar alması sonucu Capgras sendromu görülebilir. Yüz tanıma ile ilgili olan bölüm normal çalışırken, bu bilginin duygusal değerini işlemeye yarayan bağlantılar kopabilir. Bu da kişinin tanıdık yüzleri gerçek olarak algılayamamasına sebep oluyor.

Demans ve Alzheimer: Capgras sendromu, çoğunlukla Alzheimer veya diğer demans hastalıklarıyla ilişkilendirilen bir hastalıktır. Beynin bozulması ve işlevini kaybetmesi, yanlış tanıma sanrılarına yol açar.

Şizofreni: Şizofreni ve benzer diğer zihinsel bozukluklar, bu sendrom ile bağlantılı olabilir. Capgras sendromuna, özellikle sanrılar ve gerçeklik algısının bozulmasıyla karakterize edilmiş şizofreni hastalarında rastlanır.

Beyin Travması: Kafa travması sonrası beyin dokusunda oluşan hasar, bazı bireylerde Capgras sendromunun gelişmesine sebep olabilir.

Epilepsi: Bazı epilepsi hastalarında, nöbetlerden sonra Capgras sendromu geliştiği görülür. Bu tür epilepsi vakalarında beyindeki elektriksel anormalliklerin, yüz tanıma işlevini bozduğuna rastlanır.

CAPGRAS SENDROMUNUN TEDAVİSİ

Capgras sendromu, hem hastanın hem de hastanın ailesinin ciddi bir sınav vermesine neden olan ağır psikolojik bir rahatsızlık olup, bu hastalığın tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. O nedenle, tedavi kişiye özel olarak uygulanır ve kişiye göre değişiklik gösterebilir. Capgras sendromunun tedavisinde uygulanan tedavi yöntemlerine baktığımızda:

İlaç Tedavisi: Hasta, doktorunun gerek gördüğü ölçüde ve gerek gördüğü şekilde ilaç tedavisine başlar. Bu hastalığa özel kullanılan bir ilaç piyasada yoktur, doktorların şizofreni gibi diğer psikotik rahatsızlıklarda kullandıkları ilaçlara bu hastalığın tedavisinde başvurulur.

Psikoterapi: Hasta, gerekli görüldüğü ölçüde Bilişsel Davranışçı Terapi desteği alabilir. Bu terapi yönteminde hastanın yanlış inançlarını sorgulaması ve mantıksal düşünme becerilerini geliştirmesi amaçlanır.

Gerçeklik Testi: Öte yandan terapistler, hastanın gerçeklik algısını güçlendirmek için çeşitli stratejiler kullanabilir.

Altta Yatan Hastalığın Tedavisi: Demans ya da Alzheimer gibi başka hastalıkların neden olduğu Capgras sendromu durumlarında, hastalığın tedavisi için Demans ya da Alzheimer hastalıklarının tedavisine yönelik uygulamalar yapılabilir.

Epilepsi gibi nörolojik bozukluklarda ise, epilepsinin kontrol altına alınması, Capgras sendromunun azalmasına neden olabilir.