Gizli öfkenin sessiz dışavurumu: Pasif-agresif kişilik bozukluğu

Açık iletişimin düşmanı olan pasif agresif kişilik bozukluğu, kişilerin sorunlarını açıkça dile getirmek yerine öfkelerini dolaylı yoldan ve pasif şekilde karşılarındaki kişilere belli etme şeklinde kendisini gösteren psikolojik bir rahatsızlık olarak açıklanabilir. Pasif agresif kişi, sorunlarını konuşarak çözmek yerine kendi içerisinde beslediği öfke ve sinir gibi duygularını pasif bir şekilde karşısındaki kişiye yansıtır. Kişinin sosyal yaşantısını olumsuz yönde etkileyen pasif agresif kişilik bozukluğunun detaylarına bu yazımızda göz atacağız…

PASİF AGRESİF KİŞİLİK BOZUKLUĞU NEDİR?

Pasif agresif kişilik bozukluğu, doğrudan saldırganlıktan kaçınıp, pasif bir tavır sergileyerek duygu ve düşüncelerin dışavurumunu engelleyen bir davranış şekli olarak ifade edilir. Bu kişiler, çoğunlukla kızgınlık, öfke veya memnuniyetsizliklerini açık bir şekilde ifade etmek yerine, bu duyguları örtük veya dolaylı yollarla ortaya koymayı tercih ederler. Pasif-agresif davranışlarda bulunan kişilerin, çoğu zaman sözleriyle ve davranışları birbirleriyle çelişir.

PASİF AGRESİF KİŞİLİK BOZUKLUĞU NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Pasif-agresif kişilik bozukluğunun ortaya çıkışında birden fazla faktör etkili olmakla birlikte, bunlardan bazılarını sizler için derledik.

Otoriter ebeveynler tarafından yetiştirilen çocuklarda ya da duygusal olarak ihmal edilen çocuklarda pasif-agresif davranışlar gözlemlenebilir. Çocuğun, duygularını doğrudan ifade etme fırsatı bulamaması, bu duyguları dolaylı yollardan göstermesine neden olabilir.

Öte yandan çevrenin beklentileri veya kültürel normlar da, kişinin duygularını ifade etme tarzını etkileyebileceğinden pasif-agresif davranış gösterme eğilimi yaratabilir. Özellikle duyguların bastırılmasının veya itaatin ön planda olduğu kültürlerde, pasif-agresif davranışlara sıkça rastlanır.

Olumsuz deneyimler ve travmalar yaşamak, kişinin sağlıklı bir şekilde öfke veya kızgınlık duygularını dışa vurmasını zorlaştırabilir. Özellikle travmatik yaşantılarda kişi öfkesini doğrudan ifade etmenin tehlikeli veya kabul edilemez olduğunu öğrenebilir.

PASİF AGRESİF KİŞİLİK BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ

Pasif-agresif kişilik bozukluğuna sahip kişilerde yaygın olarak görülen belirtilerden bazılarına göz atacak olursak…

Pasif-agresif kişilik bozukluğuna sahip kişi, başkalarının istek veya ihtiyaçlarına uyum sağlamak yerine pasif bir direnç gösterebilir. Bu durum, iş yerinde, ailede veya arkadaş çevresinde iş birliği gerektiren durumlarda sıkça görülebilir.

Kişi, sorumluluklarını zamanında yerine getirmemek, görevleri sürekli ertelemek veya tamamlamamak gibi davranışlar sergileyebilir.

Pasif-agresif kişiler, diğerlerine karşı kıskançlık veya gizli bir düşmanlık besleyebilirler. Bunu doğrudan söylemezler, ancak eleştirel, küçümseyici veya aşağılayıcı davranışlarla karşısındaki kişiye hissettirmeye çalışırlar.

Bu kişiler genellikle alaycı veya küçümseyici bir dil kullanırlar. Sinirliliklerini, ince sözler veya dolaylı eleştirilerle dile getirmeyi tercih ederler.

Genellikle kendi hatalarını veya sorumluluklarını kabul etmezler. Çoğunlukla başkalarını suçlama ve bir şeylere sebep olarak dış faktörleri neden gösterme eğilimindedirler.

Otokontrol ve uyum gerektiren durumlarda, içten içe direniş gösterirler. Bu durum, iş ortamında veya sosyal hayatta üstleri veya otorite figürleriyle sorunlar yaşamalarına yol açar.

PASİF AGRESİF KİŞİLİK BOZUKLUĞU NASIL KONTROL ALTINA ALINABİLİR?

PAKB'nin yönetimi ve tedavisi karmaşık bir süreç gerektirir. Kişinin kendi davranışlarını tanıması, kabul etmesi ve bu davranışları değiştirmek için çaba göstermesi tedavinin en önemli ayağıdır. Kişi durumunun farkında olmalı ve tedavi olmayı istemelidir. Bu süreci destekleyebilecek yöntemlerden birkaçını sizler için derledik…

Psikoterapi: Psikoterapi, PAKB'nin yönetiminde en etkili yöntemlerden bir tanesidir. Özellikle bilişsel-davranışçı terapi (BDT), kişinin olumsuz düşünce kalıplarını ve davranışlarını fark etmesini sağlar. Kişi, pasif-agresif tepkilerinin altında yatan öfke, kıskançlık veya kaygı gibi duyguları tanıma fırsatı bulur ve bunları daha sağlıklı yollarla ifade edebilmeyi öğrenir.

İletişim Becerileri Geliştirme: Bu kişiler, duygularını sağlıklı bir şekilde ifade etmeyi öğrenmelidir. Etkili iletişim becerileri, kişinin doğrudan ve açık bir şekilde duygularını, ihtiyaçlarını ve beklentilerini ifade etmesine yardımcı olabilir.

Duygu Yönetimi ve Öz Farkındalık: Pasif-agresif davranışların büyük bir kısmı bastırılmış veya dolaylı olarak ifade edilen duygulardan kaynaklanır. Kişi, öfke veya kızgınlık gibi duygularının farkına vararak, bu duyguları nasıl sağlıklı bir şekilde yönetebileceğini öğrenir.

Kişisel Farkındalık ve Öz Eleştiri: Kişi, kendi davranışlarını dürüst bir şekilde değerlendirmeyi öğrenmeli ve hangi durumlarda pasif-agresif davrandığını anlamaya çalışmalıdır. Öz eleştiri, kişinin kendini geliştirmesine ve olumsuz davranışlarını dönüştürmesine katkı sağlar.