Oedipus Kompleksi nedir? Oedipus Kompleksi belirtileri

Genellikle çocukların 3-6 yaş arasında olduğu dönemlerde karşı cins ebeveynlerini kıskandıkları ve hemcins ebeveynleriyle bir rekabet içerisine girdikleri dönemler gözlemlenebiliyor. Bu duruma psikolojide Oedipus Kompleksi adı veriliyor. Buna göre, 3-6 yaş aralığındaki erkek çocukları annelerini babalarından kıskanıyorlar ve babaları ile bir yarış haline giriyorlar. Bu kompleksi sağlıklı bir şekilde atlatan çocuklar gelecekte bu konuda herhangi bir sorun yaşamıyor ancak, Oedipus Kompleksi’ni sağlıklı bir şekilde yaşayıp sonlandıramamış bireyler yetişkinlik dönemlerinde bazı sıkıntılarla karşı karşıya kalabiliyor. Gelin, Oedipus Kompleksi’nin detaylarını inceleyelim…

OEDİPUS KOMPLEKSİ NEDİR?

Oedipus Kompleksi, Sigmund Freud tarafından geliştirilen bir düşüncedir ve küçük bir erkek çocuğunun, karşı cinsten ebeveynine yönelik bilinçdışı cinsel duygular beslemesi ve aynı cinsten ebeveyni rakip olarak görmesiyle karakterize edilmiş bir psikolojik gelişim teorisi olarak açıklanabilir. Bu kompleks adını, antik Yunan mitolojisindeki Kral Oidipus’tan alır, çünkü mitolojiye göre Oidipus babasını öldürüp annesiyle evlenir. Freud, bu kompleksin özellikle çocukların 3-6 yaş aralığında yaşadığı fallik dönemde görüldüğünü ifade eder. Oedipus Kompleksi, erkek çocukları üzerine ortaya atılan bir kavram olurken, aynı kavram kız çocukları için Elektra Kompleksi adı altında incelenir.

OEDİPUS KOMPLEKSİ NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Freud’a göre Oedipus Kompleksi, çocukların gelişim sürecinde karşı cinsten ebeveyne duydukları yakınlık ve cinsel hisler ile aynı cinsten ebeveyne duydukları kıskançlık ve rekabet duygularının sonucunda oluşan bir durum olarak açıklanır. Çocuk, karşı cins ebeveynini sahiplenirken, aynı cinsten ebeveynini ise bu arzunun önündeki engel olarak görür. Bu süreç özellikle erkek çocuklar için anneye yönelik arzular ve babaya karşı rekabet duygusu şeklinde kendini gösterir. Kız çocuklarında da benzer bir durum, Freud’un tanımladığı “Elektra Kompleksi” adı altında görülür. Kız çocuğu bu süreçte babasına yakınlık duyar, annesini ise bir rakip olarak görür.

OEDİPUS KOMPLEKSİ’NİN BELİRTİLERİ

Oedipus Kompleksi, çocukların psikolojik gelişimlerinde çeşitli davranışlarla kendini gösterebilir. Bu belirtilere bakacak olursak:

Çocuk, karşı cins ebeveyniyle daha fazla vakit geçirmek ister ve ona karşı aşırı sevgi veya koruma isteği gösterir.

Çocuk, aynı cinsten olduğu ebeveynini uzaklaştırmaya çalışır, ona karşı kıskançlık veya düşmanlık besleyebilir. Örneğin, erkek çocuk babasına karşı düşmanca davranışlar sergileyebilir.

Oedipus Kompleksi yaşayan çocuklar, zamanla karşı cinsten ebeveyne yönelik hislerinden dolayı suçluluk duygusu veya utanç hissedebilir.

Çocuk, karşı cins ebeveynin aynı cins ebeveynle zaman geçirmesini istemez ve ebeveynleri arasındaki ilişkiye müdahale etmeye çalışır.

Erkek çocuk babasını taklit eder, onun gibi olmak ister. Aynı şekilde kız çocuk da annesini rol model olarak almaya başlar.

OEDİPUS KOMPLEKSİ TEDAVİSİ

Oedipus Kompleksi çoğunlukla normal gelişim sürecinin bir parçası olarak kabul edilir. Çocuklar bu dönemi uygun şekilde geçirdiklerinde, bu duygularla sağlıklı bir biçimde başa çıkabilir ve bu dönemi sağlıklı bir şekilde geride bırakabilirler. Ancak kompleks, çocuğun gelişimini olumsuz etkilemişse veya yetişkinlik döneminde de devam ediyorsa, profesyonel bir destek almak şart olabilir. Oedipus Kompleksi’nin tedavi ve çözüm yöntemlerine bakacak olursak:

Psikoterapi: Eğer Oedipus Kompleksi, bireyin çocukluk döneminde kalmayıp yetişkinlik dönemine taşınmışsa,  psikoterapi yöntemi bireyin bu duyguları anlamlandırması ve sağlıklı bir şekilde aşması noktasında yardımcı olabilir.

Aile İçi Dinamiklerin Düzeltilmesi: Aile içindeki ilişkilerin ve rollerin sağlıklı bir şekilde düzenlenmesi bu noktada çok önemlidir. Ebeveynlerin çocuklarıyla ilişkilerini dengeli ve sevgi dolu bir şekilde sürdürmeleri çocuğun bu karmaşık duygularını daha kolay atlatmasına yardımcı olabilir.

Bilinçlendirme ve Eğitim: Ebeveynlerin, çocukların bu dönemi sağlıklı bir şekilde geçirmelerine yardımcı olabilmeleri için bilinçli olmaları önem taşır. Ebeveynlerin çocuklarına anlayışlı yaklaşmaları ve onların hislerini anlamalarına yardımcı olmaları, sürecin daha kolay atlatılmasını sağlar.

Duygusal Destek: Çocuğun karşı cinsten ebeveyniyle olan ilişkisi dengeli bir biçimde düzenlenmelidir. Ebeveynler çocuklarına karşı sevecen, sevgi dolu ancak sınırları belli olan bir tutum sergilemelidir. Örneğin, annelerin erkek çocuklarına karşı sınırları aşan boyuttaki yaklaşımları, gelecekle annesine bağımlı bir yetişkine dönüşmesine yol açar ve bu durum bireyin gelecekteki ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir.