Yenmemesi gereken maddeleri yeme eğilimi: Pika sendromu nedir?

Çoğunlukla hamilelerde ve küçük yaştaki çocuklarda görülen ‘besin dışındaki şeyleri yeme durumu’ her yaştan bireyde görülmesi mümkün olan bir durumdur. Literatürde pika sendromu olarak bilinen bu duruma sahip kişiler, toprak, sıva, kalem ucu gibi aklınıza gelemeyecek türden çeşitli nesneleri yeme isteği duyarlar. Kontrol altına alınmadığı durumlarda kişinin hem fiziksel hem de psikolojik sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu içeriğimizde pika sendromunun detaylarını ele aldık. Peki pika sendromu nedir, nasıl ortaya çıkar? İşte detaylar…

PİKA SENDROMU NEDİR?

Pika sendromu, bireyin besin sayılmayan maddeleri sürekli olarak tüketme isteği duyduğu bir yeme bozukluğu olarak karşımıza çıkar. Bu sendrom, "pika" kelimesinden türer ve pika Latince’de karga anlamına gelir. Kargaların her türlü nesneyi yeme eğilimi göstermesi, bu sendroma ismini vermesine neden olmuştur.

Pika sendromuna sahip olan kişiler, toprak, kil, tebeşir, kireç, kağıt, saç, kül, sabun, metal parçaları, buz, cam, sabun, deterjan gibi yenmeyen maddeleri yeme eğilimindedirler. Çoğunlukla çocuklarda ve hamile kadınlarda görülmekle birlikte, bazı psikiyatrik bozukluğu olan bireylerde de görülür.

PİKA SENDROMU NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Çeşitli biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörler, pika sendromunun ortaya çıkmasına neden olabilir. Pika sendromunun görülmesinin yaygın nedenleri arasında şunlar yer alır:

Demir, çinko, kalsiyum gibi minerallerin eksik olması, pika sendromunun en yaygın nedenlerinden biri olarak kabul edilir.

Özellikle kansızlık (anemi) ve demir eksikliğine sahip olan bireylerde pika davranışının gözlemlenmesi mümkündür.

Hamilelik sırasında yaşanan hormonal değişiklikler ve mineral eksiklikler de pika sendromunu tetikler.

Stres, travma, kaygı bozuklukları veya obsesif kompulsif bozukluk (OKB) pika sendromuna neden olabilir.

Otizm spektrum bozukluğu veya öğrenme güçlüğü olan bireylerde de pika davranışı gözlemlenebilir.

İhmal edilen veya duygusal olarak zorlanan çocukların, pika sendromuna daha yatkın olduğu görülmüştür.

Gebelik dışında hipotiroidi, kronik böbrek hastalığı veya bazı nörolojik hastalıklar da pika sendromuyla ilişkilendirilebilir.

PİKA SENDROMU BELİRTİLERİ

Pika sendromunun belirtileri çoğunlukla bireyin yenmemesi gereken maddeleri sürekli tüketme eğilimi göstermesiyle ortaya çıkar. Yaygın belirtileri arasında işe şu maddeler yer alır:

Yenmeyen maddelere karşı aşırı istek: Toprak, tebeşir, kil, saç, sabun gibi nesneleri sürekli yeme arzusu duyma

Sindirim problemleri: Yenmeyen maddelerin bağırsak tıkanıklığı veya mide ağrısı gibi ciddi sorunlara yol açması

Zehirlenme: Boya, metal veya kimyasal içeren maddelerin tüketimi sonrası zehirlenme

Diş ve ağız problemleri: Sert maddelerin çiğnenmeye çalışılmasının diş minesine zarar vermesi

Fiziksel zayıflık: Sağlık için tüketilmesi gereken besinler yerine yenmemesi gereken maddelerin tüketilmesi nedeniyle oluşan besin eksikliği kaynaklı yorgunluk, halsizlik ve bağışıklık sistemi zayıflığı

PİKA SENDROMU NASIL KONTROL ALTINA ALINIR?

Pika sendromunun tedavisinde ilk adım, hastalığın altında yatan asıl nedenin belirlenmesiyle başlar. Bu hastalığın kontrol altına alınması noktasında biyolojik ve psikolojik olmak üzere çeşitli tedavi yaklaşımları uygulanır:

Kişinin vücudundaki mineral eksikliklerini tespit etmek için öncelikle kan testleri yaptırmak gerekebilir. Akabinde test sonuçlarına göre demir veya çinko eksikliği tespit edilirse, doktor gözetiminde bu minerallerin takviyesi yapılır.

Davranışçı terapi yöntemi, pika davranışının nedenlerini anlamaya ve sağlıklı yeme alışkanlıklarını geliştirmeye yardımcı olabilir, bu nedenle uygulanması tavsiye edilen tedavi türleri arasındadır.

Çocuklarda görülen pika sendromu için aile terapisi almak, faydalı olabilir.

Bu süreçte kişinin zararlı maddelere erişimini sınırlandırılması önemlidir. Kişi ve ailesine pika sendromu hakkında bilgi verilerek farkındalıklarını artırmak gerekir. Sağlıklı beslenme ve dengeli diyet konularında rehberlik sağlanabilir.

Pika sendromu beraberinde ciddi sağlık sorunlarına yol açtıysa, cerrahi müdahale veya hastanede gözleme gerek duyulabilir. Zehirlenme durumlarında ise uzmanların müdahalesi gerekebilir.