Her şey dahil engelliler hariç!

ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER

Türkiye’de en az 7 milyon engelli yurttaş, turizm hizmetlerinden faydalanamıyor. Ülke genelinde erişilebilirlik standartlarına uygun otel odası sayısının sadece bin 176 olduğunu belirten Erişilebilir Kent ve Engelsiz Turizm Uygulamaları Uzmanı Adem Kuyumcu, İzmir’de ise bu rakamın yok denecek kadar az olduğunu vurguladı. Herkes için erişilebilir turizmin hem engellilerin özgürleşmesine hem de ülke ekonomisine katkı sağlayacağına dikkat çeken Kuyumcu, “Engelsiz turizm alanına hizmet üretilmiyor olması hem maddi kayıplara yol açar hem de ayrımcılıktır, ötekileştirmedir. Engelsiz turizm eşitliktir, kanuni zorunluluktur” açıklamasını yaptı. 

HEDEF BİR ARADA TATİL
Engelsiz turizmin tanımını yapan Erişilebilir Kent ve Engelsiz Turizm Uygulamaları Uzmanı Adem Kuyumcu, “Engelsiz turizm daha geniş anlamında herkes için turizm, herkesin birlikte seyahat edebildiği, tatil yapabildiği, konaklayabildiği, sosyal mekanlardan faydalanabildiği başka birinin yardımı olmadan özgür ve eşit imkanlar sunan tesisler ve aktivitelerdir. Sadece engelliler için otel yapmak ötekileştirmektir. Engelsiz turizmde hedef herkesin bir arada tatil yapabilmesidir. Engellilerin belli dönemlerde toplu olarak tatile götürülmeleri bahsettiğimiz engelsiz turizmin karşılığı değildir. Dünya nüfusunun yüzde 10’u, her ülke nüfusunun da en az yüzde 10’u, Türkiye nüfusunun ise yüzde 12,29’u çeşitli sınıflarda engelli bireylerden oluşmaktadır. Engelsiz turizm, acentelerin internet sayfasında ve ofisinde çalışan elemanlardan başlamaktadır. Acentelerin internet sitelerinde doğru bilgiler verilmesi, sitelerin erişilebilir olması gerekmektedir. Acente elemanlarının da gerek yüz yüze gerekse telefonla konuşurken doğru iletişim ve davranış sergilemesi gerekmektedir” dedi.

ERİŞİLEBİLİRLİK STANDARTLARI
Mevcut otellerin birkaç düzenleme ile erişilebilir hale getirilmesinin mümkün olduğunu vurgulayan Kuyumcu, “Ulaşım kapsamında engelli ve yaşlıların, evlerinden transfer alanlarına ulaşımı için toplu ulaşım araçları yok denecek boyuttadır. Evden hava, deniz, demiryolu ve kara ulaşımı için kalkış noktalarına transfer konusunda henüz hizmet üreten transfer firması bulunmamaktadır. Ulaşımın ikinci aşaması olan varılacak noktadaki alandan tesislere transfer sorunu devam etmektedir. Tatil sonunda evlere geri dönüşlerinin sağlanması için toplu ulaşım ve transfer sorunu yaşanmaktadır. Otel ya da turizm tesisinin, ortopedik engelliler, görme, işitme, konuşma engelliler ile otizmli ve farklı gelişen bireylerin tesislerden rahatça yararlanabilmeleri için mimari erişilebilirlik düzenlemelerinin yapılması gerekmektedir. Özellikle teşvik kapsamında yapılan tesislerin erişilebilir olması zorunlu olmalıdır. Bu konuda ilgili genelge 2016 yılında Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanmıştır. Mimarların otel tasarımı yaparken herkes için tasarım standartlarına dikkat etmeleri gerekmektedir. Erişilebilirlik standartlarına uygun çizimler yapılmalı, aksi halde belediyeler projeyi onaylamamalıdır. Mevcut oteller birkaç düzenleme ile erişilebilir hale getirilebilir. Otelleri, görme engellilere uygun otel, İşitme engellilere uygun otel, ortopedik engellilere uygun otel veya herkese uygun otel şeklinde sınıflandırmak mümkündür. Turizmin içinde bulunan konaklama ve gastronomi işletmelerinde çalışanların gelen konuklarla doğru iletişim kurabilmesi için eğitilmesi gerekmektedir” diye konuştu.

YOK DENECEK KADAR AZ
Türkiye’de engellilere uygun yalnızca bin 176 otel odası olduğunu belirten Kuyumcu, “Türkiye’de Turizm Bakanlığı’ndan işletme belgeli tesislerde bin 176 adet engellilere özel oda bulunuyor. Antalya 605 oda ile engellilere göre en çok odası bulunan ilimiz. Bu ilimizi 159 oda ile Muğla izliyor. İstanbul’un yatak kapasitesi ise 147. İzmir’de ise yok denecek kadar az” ifadelerini kullandı.

ÜLKE EKONOMİSİNE KATKI SAĞLAR
Herkes için erişilebilir turizmin hem engellilerin özgürleşmesine hem de ülke ekonomisine katkı sağlayacağına dikkat çeken Kuyumcu, şunları söyledi: “Engelsiz, erişilebilir turizm pazarına hizmet edip hem sosyal sorumluluk hem de katma değer oluşturmak hedefiyle Turizm Bakanlığını, Belediyeleri, Otelciler Birliğini, Türkiye Seyahat Acenteleri Birliğini konuyla ilgili ciddi ve etkili adımlar atılması için iş birliği içinde olmaya davet ediyorum. Engelsiz turizm eşitliktir, kanuni zorunluluktur. Bu zorunlulukla ilgili Türkiye’de ilgili bakanlıklarının ve kurumların hazırladığı coğrafi ve fiziki koşullara uygun erişilebilirlik standartları her alanda olduğu gibi konaklama ve gastronomi işletmeleri başta olmak üzere turizmin her alanında da uygulanmalıdır. Engelsiz turizm kapsamı doğru olarak hayata geçtiğinde ekonomik yüksek katma değer yaratmaktadır. Engelsiz turizm alanına hizmet üretilmiyor olması hem maddi kayıplara yol açar hem de ayrımcılıktır.”

HANGİ ADIMLAR ATILMALI?
Alternatif olarak değerlendirilmemesi gereken engelsiz turizmin, milyonlarca insanın hakkı ve talebi olduğunu dile getiren Kuyumcu, “İşletmenin lokasyon olarak herkes için ulaşılabilir olmasına, farklı gereksinimlere sahip bireyler içinde erişilebilir standartlara uygun olmasına özen gösterilmeli. Görme engelliler için mimari ve fiziki düzenlemeler, sesli uyarıcılar, sesli bilgilendirmeler, sesli acil yönlendirmeler yapılması sağlanmalı. Sesli menü veya braille menü oluşturulmalı. Otel bilgi broşürleri braille alfabesi ile hazırlanmalı. Görme engelliler için asansör butonları braille alfabesi ile belirtilmeli ve asansörde sesli yönlendirici olmalı. Görme engellileri açık alanlarda tehlikelerden korumak için gerekli yerlere hissedilebilir uyarı yüzeyleri döşenmeli. Ortopedik engelliler için kapı genişliklerini erişilebilirlik mevzuatı standartlarına uygun şekilde olmalı. Ortopedik engelliler için kanuni zorunluluk ve erişilebilirlik mevzuatına uygun şekilde engelli otopark alanı oluşturulmalı. Masa düzenini oluştururken tekerlekli sandalye kullanıcılarının rahat kullanımı için en az 70 cm yüksekliğinde altı boş masalar tercih edilmeli. Masa aralıklarında en az 90 cm yürüme boşluğu bırakılmalı. Tekerlekli sandalye kullanıcıları için erişilebilirlik mevzuatına uygun tuvaletler yapılmalı. İşitme engelli bireyler için her yere görsel yönlendirmeler ve uyarıcılar koyulmalı” bu alanda atılması gereken adımlardan örnekler verdi.