Uyku bozukluğu olanlara 'Felç' riski uyarısı

KEMAL ÖZKURT

Bilindiği üzere uyku, her insanın gündelik yaşamının yorgunluğunu atmak, zihinsel ve fiziksel sağlığını yerine getirebilmesi için yaşaması gereken biyolojik bir süreçtir. Kişilerin sağlıklı, zinde ve dinlenmiş bir güne başlamaları için gerekli olan uyku sürecini yerine getirmeleri gerekir. Yoğun çalışma temposu, stres ve kaygı bozukluklarından dolayı çoğu insan uykusuz kalabiliyor. Fakat uykusuz kalmak bilindiği kadar masum bir durum değil.

UYKU BOZUKLUĞU NEDEN OLUR?

Günümüzde uyku bozukluğu sorunu artışı ciddi oranlara ulaşmış durumda. Yaş ilerledikçe uyku uyumama şikayetinde, uykusuzluk yakınmasında artış görülebildiği gibi, bu bozukluğa yol açan sebepler çok çeşitli olabiliyor. Başlıca genetik kökenli, altta yatan başka hastalıkların sonucuna bağlı, uygun olmayan alışkanlıklara bağlı veya “idiopatik” denilen yani sebebi bilinmeyen nedenlere bağlı olabilen uyku bozukluğu sorununun diğer nedenleri de şu şekilde sıralanabilir:

Duygu bozuklukları, depresyon, alkol ve diğer maddelerin kötüye kullanımı, panik bozuklukları, uyku öncesinde aşırı yeme-içme, uyku için uygun saatlere uyulmaması, uykudan önce çay-kahve gibi içeceklerin fazla tüketilmesi, yatağın uyku dışı amaçlar için kullanılması (Yazı yazma, TV izleme, cep telefonuyla ilgilenme) ve huzursuz bacak sendromu.

UYKUSUZLUK NELERE YOL AÇAR?

Uyku sorunu, sadece uykusuzluk olarak değil çok uyuma olarak da değerlendirilmelidir. Bilim insanları tarafından yapılan araştırmalar sonucunda; çok fazla veya çok az uyumak, uzun şekerlemeler yapmak, kalitesiz uyku, horlama, burnundan soluma ve uyku apnesi yaşayan ve bu semptomların beş veya daha fazlasına sahip olan kişilerin felç riskinin daha yüksek olduğu görüldü. Günlük 5 saatten az uyuyan kişilerin, ortalama 7 saat uyuyanlara nazaran felç geçirme ihtimalinin 3 kat daha fazla olduğu tespit edilen araştırmada, 9 saatten fazla uyuyanların felç geçirme olasılığı ise 7 saat, uyuyanlara göre 2 kattan fazla gözlemlendi. Araştırmada, uyku sorunlarının felce neden olduğu değil sadece ilişkisi olduğu belirtiliyor. Öte yandan; uykusuzluk problemi, gündüzleri dikkat eksikliği, yorgun hissetme, konsantrasyon güçlüğüyle birlikte aşırı sinirlilik, iş performansında düşme, depresyon, yüksek tansiyon ve metabolik bozukluklar, obezite riski ve bağışıklık sistemini zayıflatma gibi sebeplere yol açabiliyor.

UYKU BOZUKLUĞU TEDAVİSİ

Uyku bozukluğu yaşayan ve tedavi yöntemlerini merak eden vatandaşların öncelikli yapması gereken şeylerden biri uzman bir hekime başvurmak. Hekim gerekli gördüğü takdirde kişiyi uykusuzluğun altında yatan asıl sebebin teşhis edilebilmesi için bir uyku kliniğine yönlendirilebilir.  Uyku kliniklerine yönlendirilen kişiler 1-2 gecelik süre zarfında; kalp, beyin ve solunum düzeni gözlemlenmektedir. Daha sonra gözlemler sonucu elde edilen bulgular sayesinde kişiye uykusuzluğun asıl sebebi bir uyku uzmanı tarafından söylenir. Uykusuzluğun asıl sebebi belirlendikten sonra uzman hekim, nasıl daha iyi uyunabileceği üzerine kişiye uygulayacağı tedavi yöntemimi uygular.

İYİ BİR UYKU İÇİN NELER YAPILIR?

Düzenli bir uyku için doktorun tedavi yöntemleri haricinde bireysel olarak da önlem alabiliriz. Bunun için uyku programına bağlı kalınmalı ve hafta sonu ve tatillerde bile sabahları aynı saatte uyanılmalıdır. Gün içinde kısa uykulardan kaçınılmalı, yatmadan iki saat önce stresli aktivitelerden ve ağır idmanlar kaçınılmalıdır. Yatak odasının karanlık, sessiz ne çok sıcak ne de çok soğuk olmasına dikkat edilmelidir. Gerekirse kulak tıkacı ve göz maskesi kullanılmalıdır. Kahve, çay, aperatif içki veya diyet hapı gibi kafein, içeren şeylerden uzak durulmalıdır.